نگاه لاکچری به زندگی پس از مرگ

ورود تجملات به مجالس ختم معضلی است که اخیراً نسبت به گذشته بیشتر دامن گیر مردم و مسیولان شده و حتی به آبروی آنها گره خورده است.

به گزارش اورزو، به نقل از ایرنا، برگزاری مراسم ختم برای عزیز ازدست رفته سنت دیرینه ای است که به دوران صدر اسلام بازمی گردد؛ اما چند سالی است که در فرهنگ برگزاری مراسم ترحیم رخنه ای عظیم ایجاد شده که برگزاری این گونه مراسمات را از حالت ساده به سمت تجمل گرایی پیش برده و سبب ترویج فرهنگ غلط در جامعه شده است.

برای بسیاری از ثروتمندان و قدرتمندان، مراسم ترحیم آخرین فرصت برای به رخ کشیدن ثروت هنگفتشان است؛ تا جایی که برخی ثروتمندان، عزیزانشان را لایق بهترین ها در زندگی پس از مرگ می دانند و ازاین رو، ترجیح می دهند تا عزیزشان در تابوت های لاکچری آرام بگیرد و از مهمانان با دسته گل های میلیاردی استقبال شده و در سالن های مجلل پذیرایی شود. این در حالی است که هدف از برگزاری مراسم ترحیم شادی روح مردگان و تسلی خاطر بازماندگان است؛ اما آیا با برگزاری چنین مراسماتی روح مردگان شاد می شود؟ چه عواملی باعث پیدایش تجمل گرایی در مجالس ترحیم و ختم شده است؟  چطور می توانیم فرهنگ برگزاری مجالس ختم را تغییر دهیم؟

نگاه لاکچری به زندگی پس از مرگ

گرایش به تجمل گرایی در مراسم ترحیم دلایل مختلفی دارد

به اعتقاد دکتر کوروش محمدی، جامعه شناس و رییس انجمن آسیب شناسی اجتماعی ایران تجمل گرایی از دیدگاه روانشناسی و در همه منابع  روان شناختی ریشه در چند عامل دارد: «یکی از عوامل تجمل گرایی، احساس حقارت است.  افرادی که دچار حس حقارت هستند و در طول زندگی شان با برازندگی و با منزلت بالایی تحت تربیت نبوده اند، دیده نشده اند و به هر دلیل دچار شکست هایی شده اند، این ها در یک بازه زمانی آن حس حقارت را دریافت می کنند و درصدد رفع آن هستند. همین تلاش و توجهی که به این حس حقارت دارند تبدیل به عقده حقارت می شود؛ لذا افراد برای جبران عقده حقارت متوسل به تجمل گرایی می شوند و با تجمل گرایی تلاش در نشان دادن خودشان در یک سطح عالی دارند.»

این جامعه شناس یکی دیگر از عوامل تجمل گرایی را خودشیفتگی عنوان می کند و می گوید: «کسانی که خودشیفته هستند به نوعی در تلاش اند تا همواره خودشان را بهتر از آن چیزی که هستند نشان دهند و با رویاپردازی هایی که برای خودشان دارند یک شرایط برتر را همیشه برای خودشان متصور هستند و تلاش می کنند که این شرایط را به نوعی به نمایش بگذارند. افراد خودشیفته معمولاً با تجمل گرایی سعی می کنند که بر نیاز روحی و روانی خودشان، به بهتر دیده شدن غلبه کنند.»

 محمدی درگیری افراد با تله های زندگی را عامل دیگر گرایش به تجمل گرایی می داند. او تصریح می کند: «هیچ کسی در ذات خود خودشیفته و تجمل گرا نیست؛ بلکه به صورت اکتسابی این اختلالات در طول زندگی و در سبک های زندگی و سبک های فرزندپروری که این مدل اختلالات را ترویج می دهد و تقویت می کند، توسط افراد آموخته می شود.»

او ادامه می دهد: «برخی افراد در راستای اتفاقات، مدل تربیتی و سبک زندگی شان  دچار شخصیت نمایشی می شوند؛ اینها در حال نمایش چیزهایی هستند که احساس می کنند آنها را ندارند و به نوعی تلاش می کنند آنها را به دیگران نشان دهند.»

محمدی این عوامل را دلیل بر تجمل گرایی افراد در مراسم ترحیم عنوان می کند و توضیح می دهد: «تجمل گرایی در مراسم ختم، خارج از مراسم عروسی و مراسمات دیگر مثل تولد نیست. چنین افرادی نوع مراسم برایشان اهمیتی ندارد، بلکه در هر مراسمی تجمل گرایی را خواهند داشت.»

نگاه لاکچری به زندگی پس از مرگ

ارزش ها در حوزه فرهنگ جابه جایی شده است

محمدی می گوید بخشی از تجمل گرایی در مراسم ترحیم، فرهنگی است: «ما یک جامعه مصرف کننده ایجاد کرده ایم  که بخش زیادی از افراد و آحاد جامعه به مصرف کننده صرف و خرده فرهنگ های وارداتی تبدیل شده اند. تجمل گرایی برخی افراد در مراسم ترحیم نشان می دهد که ما در حوزه فرهنگ عمومی خیلی نتوانستیم آموزه های فرهنگی و سدبندی فرهنگی  ایجاد کنیم.»

او تاکید می کند: «ما  در حوزه فرهنگ دچار جابه جایی ارزش ها و به شدت مصرف گرا شده ایم که اینها در اصل در فرهنگ اصیل و غالب ما وجود ندارند. فرهنگ غالب جامعه ما یک فرهنگ مبتنی بر یک جامعه مسلمان و آداب و اصول یک روابط سنتی و مملو از معنویت بوده، اما امروز این همه پارامتر جای خودش را به ارزش های دیگری داده است؛ به گونه ای که تجمع هزینه های گزاف و نمایش برای افراد امتیاز محسوب می شود ولا اینکه حتی سودی هم برای آنها نداشته باشد. شما نه فقط در مراسم ختم بلکه در خرید قبر هم می بینید که خریدهای میلیاردی در حال شکل گیری است و این در فرهنگ ارتباطات معمول و سبک های زندگی ما مثل سبک فرزندپروری نفوذ کرده است.»

مجالس ترحیم باید موجب تسلی خاطر بازماندگان شود

به گفته محمدی، مراسم ختم یک سنت پسندیده در بین همه انسان ها است و مختص جامعه مسلمانان نیست. او با اشاره به اینکه اگر مجلس ترحیم تشریفاتی شود و تجملات در آن جلوه کند انسان از معنویت فاصله می گیرد، می افزاید: «در عمده جوامع، مراسم ترحیم برای دورهمی و تسلای بازماندگانی که عزیزی را از دست داده اند پیش بینی شده است.  این دورهمی عمدتاً بر مبنای یک رفتار و  توجه معنوی بوده که افراد در کنار هم احساس با هم بودن را تجربه می کنند و با این تسلی بخشی سعی می کنند که بار مصیبت را کم کنند؛ اما با برگزاری مراسم به صورت تجملاتی دیگر خبری از آن معنویت نیست.»

رییس انجمن آسیب شناسی اجتماعی ایران تجمل گرایی در مراسم ترحیم را عاملی برای استرس و تنش در خانواده معزی می داند و می گوید: «برگزاری مراسم ترحیم با تشریفات نه تنها تسلای خاطری برای خانواده معزی ایجاد نمی کند؛ بلکه در این شرایط افراد خیلی زود دچار اضطراب، تشویش و استرس های غیرقابل مدیریت در ادامه زندگی شان می شوند؛ چون ترس از شکست، ترس از قضاوت های منفی و ترس از باختن در حوزه تجملات آزارشان می دهد.»

نگاه لاکچری به زندگی پس از مرگ

هزینه مراسم ترحیم را در امور خیریه صرف کنید

محمدی در رابطه با حذف اطعام در مراسم ترحیم و صرف هزینه آن در امور خیریه می گوید: «اگر کسی قصد تسلی بخشیدن به خانواده معزی را داشته باشد حتماً حضور پیدا خواهد کرد و خیلی هم تجملات برای او مهم نیست؛ اما اگر خانواده معزی با تجملات افراد را مشتاق حضور در مراسم کنند این نه سودی به حال میت خواهد داشت و نه باعث تسلی در خانواده متوفی می شود.»

او ادامه می دهد: «اگر این هزینه مراسم های لاکچری صرف شکل گیری یک زندگی شود و مثلاً بتواند یک زوج جوان یا یک دختری که به خاطرنداشتن جهیزیه از ازدواج بازمانده را روانه زندگی کند این باعث خیرات برای میت و ایجاد آرامش در خانواده متوفی خواهد شد. درعین حال، این کار خیر از حجم آسیب های جامعه می کاهد و اثرات خیلی مثبتی خواهد داشت.»

این جامعه شناس تاکید می کند: «صرف هزینه های لاکچری مراسم ترحیم در امور خیر و مسایل معنوی به نوعی به مسیولیت اجتماعی جامعه کمک شایانی می کند و این همبستگی و سرمایه اجتماعی جامعه را افزایش می دهد. در واقع، توجه به مسایل خیر و معنویت می تواند باعث شود تا بسیاری از آسیب های موجود در جامعه با همین تغییر رویکرد تحت تاثیر قرار بگیرد و خیلی از جوان ها از مسیر نابهنجار برگردند و به زندگی عادی و اجتماعی شان ادامه دهند. از سوی دیگر،  تک تک نفس هایی که یک انسانی بابت خیرات و کمک به خانواده بی بضاعتی انجام می دهد، ثواب دنیا و آخرت را به همراه دارد.»

نگاه لاکچری به زندگی پس از مرگ

سیطره عنصر خطرناک تجمل گرایی در بین برخی مسیولین

چندی پیش انتشار تصاویر مراسم ترحیم مدیرعامل بانک ملت با دسته های بزرگ گل در شبکه های اجتماعی وایرال شد و انتقادات زیادی را در پی داشت؛ اما این اولین بار نیست که شاهد تجمل گرایی در مراسم مدیران رده بالا و مسیولان هستیم. امروز اشرافی گری از مراسم ختم گرفته  تا عروسی، مسیولان را در سیطره عنصر خطرناک تجمل گرایی قرار داده است. این در حالی است که به اعتقاد محمدی، مردم دراین خصوص به رفتار و عملکرد مسیولان نظر می کنند و ترویج این عنصر فرهنگی می تواند به رواج آن در جامعه تبدیل شود.

او می گوید: «مسیولین در یک جایگاهی هستند که مسیولیت دارند و مسیولیت فرهنگی برای مسیولین ما یک امر ضروری و واجب است. مسیولین فقط مسیول یک اداره و سازمان نیستند، بلکه آنها نسبت به فرهنگ جامعه هم مسیول هستند؛ بنابراین بایستی مراقب رفتارهایشان باشند و این مدل های لاکچری و تجمل گرایانه در بین برخی از مسیولین یک خطر جدی برای جامعه است و موجب دل نگرانی مردم می شود.»

این جامعه شناس به صاحبان عزایی که درگیر مسایل تشریفاتی در مراسم ترحیم هستند، توصیه می کند: «به جای تجمل گرایی در اندیشه افزودن بار معنوی مراسم باشید. شرکت افراد در مراسم ترحیم به خاطر تجملات هیچ ارزشی برای شما و آن عزیز ازدست رفته نخواهد داشت؛ بنابراین، به جای صرف هزینه های سنگین برای میت، آن هزینه ها را با خیرات و کمک به خانواده های بی بضاعت ذخیره آخرت او کنید.»

او در پایان تاکید می کند: «در مراسم ترحیم، مسایل معنوی را تقویت کنید و از هرگونه هزینه های اضافی و تجملاتی برای نشان دادن برتری خودتان و میتتان به جد پرهیز کنید؛ چون هیچ خیری در دنیا و آخرت برای شما و آن عزیز ازدست رفته نخواهد داشت.»

پایان خبر اورزو

آیا شما به دنبال کسب اطلاعات بیشتر در مورد "نگاه لاکچری به زندگی پس از مرگ" هستید؟ با کلیک بر روی عمومی، ممکن است در این موضوع، مطالب مرتبط دیگری هم وجود داشته باشد. برای کشف آن ها، به دنبال دسته بندی های مرتبط بگردید. همچنین، ممکن است در این دسته بندی، سریال ها، فیلم ها، کتاب ها و مقالات مفیدی نیز برای شما قرار داشته باشند. بنابراین، همین حالا برای کشف دنیای جذاب و گسترده ی محتواهای مرتبط با "نگاه لاکچری به زندگی پس از مرگ"، کلیک کنید.