همه چیز در مورد کشیدن دندان عقل

آفتاب نیوز :

این دندان در بسیاری از افراد به شکل نهفته باقی می ماند و ممکن است پس از سال ها دچار مشکلاتی شود. برای مثال عفونت دندان های مجاور ممکن است به این دندان، که نهفته است، سرایت کند و موجب ایجاد درد و علایم شود. در این حالت ممکن است گمان شود که، رویش دندان عقل در سن بالا اتفاق افتاده است که درحقیقت این چنین نیست. رویش دندان عقل در سن بالا 30 سال اتفاق نمی افتد.

از کجا بفهمیم دندان عقل داریم؟

همان طور که گفتیم، دندان عقل سومین دندان آسیای بزرگ است که اگر در فک شما وجود دارد، یعنی دندان عقل دارید. در مواردی ممکن است دندان عقل شما نهفته یا نیمه نهفته باشد. در این حالت یا کل دندان یا بخش عمدۀ دندان آشکار نشده است. اگر دندان کاملاً نهفته باشد، پاسخ این سوال که از کجا بفهمیم دندان عقل داریم را باید از دندان پزشک خود جویا شوید. با تصویربرداری و معاینه ای که دندان پزشک انجام می دهد به شما خواهد گفت که وضعیت دندان عقل شما به چه شکلی است و چه کار باید انجام دهید.

دندان عقل پایین است یا بالا؟

سوال رایج دیگری که درمورد دندان عقل پرسیده می شود این است که، دندان عقل پایین است یا بالا. برخی گمان می کنند که کلاً یک دندان عقل در فک انسان رشد می کند. باید گفت در فک انسان در هر طرف چه بالا و چه پایین یک دندان عقل رشد خواهد کرد؛ یعنی در مجموع 4 دندان عقل خواهید داشت.

آیا همواره باید دندان عقل را کشید؟

تا زمانی که فضای کافی برای رویش دندان عقل وجود دارد، ضرورتی برای کشیدن آن نیست؛ مگر این که به دلایل ارتودنسی، وابسته به نظر متخصص آن، (جهت ایجاد فضای بیشتر در قسمت های عقبی فک) نیاز به کشیدن دندان عقل باشد.

گاهی گفته می شود که، نکشیدن دندان عقل باعث بروز بی نظمی در ردیف دندان ها می شود. در جواب باید گفت که هیچ تحقیق علمی این موضوع را تایید نکرده است و بروز بی نظمی در ردیف دندان ها معمولاً ناشی از رشد تدریجی استخوان فک است که تا آخر عمر به صورت پیوسته ادامه می یابد.

چنانچه دندان عقل به شکل نهفته یا نیمه نهفته در استخوان فک باقی بماند، احتمال فشار به دندان های مجاور بیشتر شده و باعث بروز درد هایی در ناحیۀ مفصل فک، گوش، چشم و سایر نقاط سر و صورت می شود که برای مقابله با بروز چنین درد هایی بهتر است که دندان پزشک دندان های عقل را بکشید.

با اینکه کارایی دندان عقل از لحاظ جویدن یا زیبایی حایز اهمیت نیست، امروزه با پیشرفت علم و با به کارگیری فنّاوری های نوین می توان از این دندان ها به عنوان دندان ذخیره در هنگام از دست دادن سایر دندان ها (اتو ایمپلنت کردن یا جایگذاری یک دندان به جای دندان دیگر) و حتی منبعی ارزشمند جهت برداشت سلول های بنیادی استفاده کرد.

از کجا بفهمیم که نیاز به کشیدن دندان عقل داریم؟

باید توجه داشت که، اگر دندان عقل قصد رویش و بیرون آمدن از لثه را داشته باشد، این اتفاق معمولاً پیش از 20 سالگی رخ می دهد؛ بنابراین اگر تا این سن دندان عقل شما در نیامده است، بهتر است جهت معاینه به دندان پزشکتان مراجعه کنید.

از سوی دیگر، چنانچه مسیر رشد دندان عقل به دلایلی تغییر کرده و افقی رشد کند، باعث صدمه زدن به ریشۀ دندان مجاور می شود. برای جلوگیری از این پیشامد نیاز به عکس رادیوگرافی از دندان عقل است تا از رویش صحیح آن اطمینان حاصل شود. پیشنهاد می شود دندان عقل در حدود 20 سالگی کشیده شود و این عمل در سنین بالاتر از 40سالگی توصیه نمی شود.

کشیدن دندان های عقل در سنین بالاتر چه مشکلاتی دارد؟

با افزایش سن ریشه ها قطورتر شده (اصطلاحاً فک جوش شدن دندان عقل)، همچنین انعطاف پذیری استخوان کمتر شده و ممکن است کشیدن دندان سخت تر شود.

التیام محل کشیدن دندان و پرشدن فضای خالی دندان عقل در سنین بالا سخت تر بوده یا بیشتر طول می کشد. همچنین احتمال شکستن استخوان فک در افراد پیر در حین جراحیِ درآوردن دندان عقل وجود دارد و این افراد به دلیل شرایط سنی و درمان های پزشکی (مانند مصرف دارو های قلبی ـ ریوی) از تحمل کمتری نسبت به افراد جوان برخوردار هستند.

موارد منع کشیدن دندان عقل چیست؟

سن بالا (معمولاً بیش از 40 سال)؛

اگر احتمال آسیب به بافت های مجاور مثل عصب دندانی تحتانی وجود داشته باشد؛

مدفون شدن کامل دندان عقل در استخوان به صورتی که هیچ آسیبی به محیط اطراف نزند که البته بهتر است هر یک یا دو سال یک بار شرایط دندان بازبینی شود؛

افرادی که دچار نقص یا ضعف در سیستم ایمنی هستند و بیماری های قلبی و عروقی و انعقادی دارند.

به هرحال باید توجه داشت که بهتر است، تصمیم نهایی در همۀ این موارد با نظر دندان پزشک گرفته شود.

رادیوگرافی اولیه که نشان دهندۀ رویش کامل دندان های عقل در سمت راست تصویر و عدم نیاز آن ها به کشیدن است. در سمت چپ دندان های عقل به علت کمبود فضا و عدم رویش کامل قبلاً کشیده شده اند.