معرفی دیدنی ترین جاذبه های گردشگری اصفهان/از راز عجیب «منارجنبان» تا ساختارهای تاریخی «مادی»

اورزو اصفهان- فاطمه کازرونی: بهار دلنشین از راه رسیده است؛ فصلی که سفر و گردشگری در آن صفای دیگری دارد؛ هوای مطبوع و طبیعت زیبا در کنار بازدید از آثار تاریخی اصفهان می تواند در بهار برای گردشگران داخلی و خارجی بسیار فرح بخش باشد.

در ادامه گزارش قبلی بخش دیگری از جذاب ترین بناها و جاذبه های تاریخی اصفهان را در بهار 1403 مرور می کنیم، بناهایی که شاید در هنگام تحقیق درباره آثار تاریخی اصفهان، رتبه های نخست را به دست نیاورند اما زیبایی آنها دست کمی از عالی قاپو و چهلستون و پل های تاریخی اصفهان ندارد و صد البته در این میان مجموعه میدان نقش جهان که به معرفی آن پرداختیم، را می توان از همه آثار تاریخی اصفهان جدا کرد.

مدرسه و مسجد چهارباغ: این مدرسه که به نامهای مدرسه سلطانی و مدرسه مادرشاه نیز شناخته می شود آخرین بنای باشکوه عهد صفوی است که برای تدریس و تعلیم طلاب علوم دینی ساخته شد.

گنبد این مسجد از نظر تناسب معماری و زیبایی بعد از مسجد شیخ لطف الله قرار دارد و درب زیبای این بنا که با طلا و نقره تزیین شده شاهکاری از صنایع ظریفه است که نظیر ندارد؛ همچنین در این مدرسه انواع مختلف کاشیکاری مانند کاشی هفت رنگ، معرق، گره چینی، پیلی و معقلی را در خود جای داده و در حقیقت موزه کاشی کاری اصفهان است.

یکی از مادی های معروف اصفهان به نام فرشادی از میانه این مسجد عبور می کند که جلوه ای دیدنی تر به این مسجد زیبای تاریخی می بخشد.

این مدرسه در خیابان چهارباغ عباسی اصفهان در جوار خیابان آمادگاه قرار دارد و تنها روزهای خاصی از سال از جمله در ایام عید نوروز برای بازدید عمومی باز است.

حمام شیخ بهایی: این حمام نیز ساخته دانشمند بزرگ شیخ بهایی است که علاوه بر معماری زیبای خود سال ها با دو معمای خود یعنی گرم شدن آب منبع حمام به کمک یک شمع و روشن بودن دایمی این شمع ذهن جهانیان را به خود مشغول کرده بود.

این حمام چندین سال است در دست تعمیر قرار داشت؛ در سالهای اخیر افراد مختلف ادعاهای مختلفی درباره کشف راز این حمام داشته اند که هیچ کدام از این موارد با قطعیت کامل تایید نشده است؛ شیخ بهایی دانشمندی است که مدت مدیدی در اصفهان زیسته است، شیخ بهایی دانشمندی است که طومار بی نظیر تقسیم حق آبه های اصفهان نیز از هوش وی پا به دل تاریخ نصف جهان نهاده است.

مقبره این دانشمند بزرگ بنا بر وصیتش در جوار مزار مطهر امام رضا (ع) قرار دارد اما تا مدتها حتی عنوان و توضیحی برای آشنایی زایران با صاحب این مقبره وجود نداشت تا اینکه امسال خوشبختانه آستان مقدس رضو با پیگیری های رسانه ای، تابلویی در ارتباط با این دانشمند نامی جهان را در رواقی که وی در آن دفن است نصب کرد؛ نکته مهم اینکه وی معمار حرم بزرگ رضوی نیز هست، موضوعی که در تابلوی معرفی این شخصیت بزرگ به آن اشاره ای نشده است.

منارجنبان: این بنا از مشهورترین مناره های جهان است، راز شگفت آور و غیرقابل کشف این بنا این است که با تکان دادن هر یک از مناره ها، مناره دیگر و تمام ساختمان به نوسان در می آید، برای نشان دادن این امر به گردشگران به طور معمول یک لیوان آب بر مقبره عارفی مشهور به عمو عبدالله که در این ساختمان مدفون است قرار می گرفت.

دستکاری منارجنبان در گذشته

نکته جالب اینکه راز این دانش فنی منار جنبان نیز هنوز به طور کامل کشف نشده است؛ لازم به ذکر است که سالها پیش یکی از مناره ها برای کشف راز آن دستکاری شده و کمتر از دیگری تکان می خورد و بر این اساس برای تکان دادن مناره زمان بندی تدارک شده است به نوعی که گاه گردشگران باید مدت زمانی صبر کنند تا شاهد تکان دادن مناره توسط مامور ویژه مناره باشند.

این در حالی است که در گذشته های نه چندان دور هر شخص خود می توانست از پله های مناره بالا رفته و آن را تکان دهد.

مسجد جامع اصفهان: مسجد را می توان موزه ای از آثار هنری و معماری 15 قرن دوران اسلامی به شمار آورد و شامل قسمت های مختلفی است که هر یک نمایانگر سیر هنر معماری اسلامی در دوره ای خاص هستند.

توصیف این مسجد حتی در یک گزارش نیز نمی گنجد، شناخت هارمونی رنگ ها و فضای متفاوت معماری در بخش های مختلف به دلیل ساخته شدن در سال های مختلف تنها با بازدید حضوری امکان پذیر است.

مادی های اصفهان: طومار بی نظیر تقسیم حق آبه های اصفهان از هوش شیخ بهایی دانشمند بزرگ جهان اسلام پا به دل تاریخ نصف جهان نهاده است به نوعی که در هر گوشه این شهر گام بگذاری نهرهایی که در زبان محلی «مادی» خوانده می شود از دیدنی های زیبای اصفهان است که هم از نظر نوع ساختار وهم طروات آفرینی در کل شهر مهم بوده است و بخشی از طرح شیخ بهایی برای رساندن آب زاینده رود به تمامی شهر اصفهان است، این مادی ها علاوه بر ایجاد طراوت وشادابی در شهر موجب خنک شدن هوا و سایه گستراندن درخت های چنار پربار در اصفهان بوده است، مادی هایی که رنگ و بوی زنده رود را در کل شهر نشر می دادند اما با خشک شدن زاینده رود، لب های آنها نیز سوگوارانه ترک خورده و همچنان چشم انتظار وعده های مسیولان درباره زاینده رود است.

طومار شیخ بهایی خود بخشی از تاریخ این سرزمین است که در سفر به اصفهان می توان آن را از قدیمی ترها سراغ گرفت، قوانین این طومار تا سالیان پیش همچنان اجرایی می شد، به نوعی که زاینده رودی زنده جان، تصویر پل های تاریخی را سرمه چشم خویش کرده بود، تا اینکه مدعیان علم و دانش در عصر کنونی خط بطلان بر اجرای آن کشیدند و خشک رودی بر جای ماند اما کارشناسان همچنان معتقدند احیای زاینده رود نیازمند احیای این طومار نیز هست.

کوه آتشگاه: یکی از جاذبه های توریستی شهر اصفهان، کوهی است که نام آن برگرفته از باقیمانده آتشکده ای است که در قله این کوه توسط زرتشتیان بنا شده بود و یکی از هفت آتشکده بزرگ و مهم ساسانیان محسوب می شود و همه ساله، گردشگران و مسافران بسیاری به این منطقه مراجعه می کنند تا آثار به جا مانده از این بنای تاریخی را مشاهده نمایند.

برای ساخت این آتشگاه و دیواره های خشتی آن، از ترکیب ملات خاک رس و آب و آهک و ساقه های نی استفاده شده است؛ هر گوشه از سازه باشکوه و عظیم آتشگاه، 107 متر طول دارد و همانند قلعه ای محکم و غیر قابل نفوذ است؛ دیواره های این آتشگاه نیز قالب های دایره ای شکل دارند؛ با بررسی آثار به جای مانده از بنای آتشگاه، مشخص شده که این سازه پنج طبقه بوده است که اکنون تنها دو طبقه از آن مشخص است.

جلفاگردی و کلیساهای اصفهان:

محله جلفا که درست در سمت دیگر رودخانه «زاینده رود» قرار دارد، پس از این این رودخانه زنده فلات مرکزی ایران و طبیعت ناژوان و 400 جاذبه تاریخی که در کنار آن قرار دارند، یکی از مقاصد محبوب ساکنان شهر اصفهان برای گذراندن روزهای آخر هفته و تعطیلات است به نوعی که به طور معمول در روزهای پایانی هفته شاهد شور زندگی و عبور و مرور مردمی است که برای مقصدهای گوناگون از خرید گرفته تا کافه گردی، رستوران گردی و تماشای بناهای تاریخی مانند میدان جلفا، محله سنگ تراشها و کلیسای تاریخی «وانک» به این محله قدم می گذارند.

کلیسای وانک (آمنا پرکیج) از مشهورترین کلیساهای این منطقه است که مورد بازدید عموم قرار می گیرد؛ کلیسای آمنا پرکیج بر خلاف کلیساهای کهن ارمنی که بیشتر با سنگ ساخته شده اند، با خشت خام بنا گردیده است. دیوار بیرونی کلیسا با آجر و دیوار درونی آن را با اندود گچ که بر روی آن نقاشی و تزیین شده پوشانده اند. کلیسا دارای دو گنبد است؛ گنبد کوچک بر روی محل استقرار عامه مردم قرار دارد، و گنبد بزرگ بر روی قسمت مقدم محراب کلیسا ساخته شده است.

گنبد کلیساهای کهن ارمنی مخروطی شکل است، ولی گنبد کلیسای وانک شبیه گنبد مساجد ایرانی عصر صفوی ساخته شده است. در بام کلیسا، در قسمت فوقانی درِ ورودی حد فاصل دیوار غربی و حاشیه گنبد کوچک کلیسا، در محوطه ای مربع مانند، برج ناقوس کوچکی که دومین برج ناقوس کلیسا است ساخته شده است.

کلیسای وانک در محله جلفای اصفهان هر ساله میزبان گردشگرانی است که به این استان سفر می کنند تا از شهری که معروف به حضور ادیان مختلف است، در کنار مساجد و کنیسه و معابد بازدید داشته باشند.

46