شوکه شدن معلمان و دانش آموزان با سوالات امتحانی این درس

به گزارش اورزو، معلمان علوم پایه نهم از دشواری و غیراستاندارد بودن سوالات طراحی شده در امتحانات هماهنگ کشوری و غافلگیری معلمان و دانش آموزان سخن می گویند و ادامه این روند را تهدیدی جدی برای سلامت روان دانش آموزان کشور می دانند.

اورزو در گزارشی نوشت: امسال امتحانات نهایی دانش آموزان در پایه های دهم، یازدهم و دوازدهم در حال برگزاری است. در کنار این موضوع برای نخستین بار دانش آموزان پایه نهم نیز در سه درس علوم، ریاضی و ادبیات در امتحانات هماهنگ کشوری شرکت می کنند. روز یکشنبه 6 خرداد امتحانات هماهنگ کشوری پایه نهم برای درس علوم برگزار شد اما دشواری سوالات ارایه شده نه تنها دانش آموزان که اینبار معلمان را هم شوکه کرد!

شوکه شدن دانش آموزان با امتحان علوم

دشواری سوالات علوم تا جایی بود که برخی معلمان از شوکه شدن دانش آموزان در حین جلسه امتحان سخن می گویند.

به نظر می رسد عملکرد ضعیف دانش آموزان ایرانی در آزمون های بین المللی تیمز و پرلز و سطح پایین نمرات دانش آموزان در امتحانات نهایی حداقل در بازه زمانی 5 سال اخیر مسولان وزارت آموزش و پرورش را برآن داشته تا با تغییر رویکرد و طراحی امتحانات هماهنگ در پایان هر دوره تحصیلی به دنبا محک سطح علمی دانش آموزان باشند.

پس لرزه های امتحانات نهایی

از سوی دیگر پس لرزه های برگزاری امتحانات نهایی در سه پایه دوره متوسطه دوم، دانش آموزان پایه نهم را هم درگیر کرده است و آنها برای آشنایی با سوالات امتحانات نهایی پایه دهم، سطح دشوارتری از سوالات را در امتحانات هماهنگ کشوری پایه نهم تجربه می کنند.

دو پرسش از مسیولان

البته این رویکرد در بازه زمانی فعلی از دو حیث قابل تامل است:

نخست آنکه رهبر انقلاب اردیبهشت سال 1401 بر ضرورت ارایه علم نافع در مدارس تاکید و در این رابطه اعلام کردند: «الان در دبیرستان ها و شاید دبستان های ما دانش هایی تدریس می شود که هیچ فایده ای به حال امروز و آینده دانش آموز ندارد؛ یک ذهنیاتی است که یادشان هم می رود، در هیچ مسیله زندگی به این ها کمک نمی کند، این ها را شناسایی و حذف کنید. علم نافع آن علمی است که بتواند استعداد جوان و نوجوان را شکوفا کند»

در چنین شرایطی که باید رویکرد نظام آموزشی کشور در همین راستا تغییر کند و حتی مسیولان وعده تحولاتی در کتاب های درسی با هدف ارایه علم نافع را داده اند، تصمیماتی که نمونه آن را در برگزاری امتحانات نهایی مشاهده کردیم در تناقض با این هدف مهم است.

دوم؛ در شرایطی که معلمان هنوز برای تدریس به این شیوه آموزش ندیده اند و طبیعتاً تدریس برای دانش آموزان به شیوه مفهومی انجام نمی شود چگونه سوالات امتحانات به شیوه تحلیلی طراحی می شود؟ آیا بازنده اصلی ماجرا دانش آموزان نیستند؟ تبعات این موضوع و تاثیر منفی آن در به مخاطره انداختن سلامت روان دانش آموزان به عنوان نسل آینده کشور مورد توجه مسیولان نظام آموزشی کشور است؟

نادیده گرفتن سلامت روان دانش آموزان

شیوه طراحی سوالات با اعتراض معلمان علوم پایه نهم هم همراه شده است و برخی از آنها این روش را به مخاطره انداختن سلامت روان میلیون ها دانش آموز آن هم در حساس ترین بازه سنی یعنی دوره نوجوانی می دانند که در نهایت می تواند منجر به افسردگی نسل آینده کشور شود!

انتقاد معلمان به طراحی سوالات دشوار و غیراستاندارد نهایی

آقای کاشانی یکی از معلمان درس علوم در یکی از مدارس غیرانتفاعی تهران است که با انتقاد نسبت به طراحی دشوار سوالات امتحانات هماهنگ کشوری علوم پایه نهم به اورزو می گوید: امسال برای نخستین بار امتحان درس علوم به صورت کشوری برگزار شد. به نظر می رسد برای سنجش سطح علمی دانش آموزان و وضعیت آموزش در کشور دروس علوم، ریاضی و ادبیات پایه نهم را به صورت کشوری برگزار کردند.

وی افزود: پیش از امسال اغلب معلمان نمونه سوالات امتحانات نهایی استانی را با دانش آموزان تمرین می کردند و برای معلمان مشخص بود که سوالات طراحی شده شامل سطوح دانش، آگاهی و تحلیل است و سطح سوالات عمدتاً ساده و متوسط و تعداد سوالات مفهومی محدود بود.

این معلم علوم پایه نهم با اشاره به طراحی سوالات بسیار دشوار که بر خلاف عرف مرسوم طراحی سوالات بود، گفت: وقتی معلم به دانش آموزان می گوید که سوالات امتحانات اینگونه طراحی می شود طبیعتاً آنها مطالعه خود را بر این اساس قرار می دهند اما در امتحانات علوم با تعداد زیادی از سوالات تحلیلی مواجه شدند در حالیکه آموزش های ارایه شده در مدارس هم دانش آموزان را برای پاسخگویی به سوالات تحلیلی آماده نمی کند.

کاشانی بیان کرد: در حال تصحیح برگه های امتحانات دانش آموزان هستم و کاملاً مشخص است که سطح سوالات بالاتر از سطح کتاب درسی است و این باعث شده تا دانش آموزان نتوانند به سوالات پاسخ دهند در حالیکه ارایه سوالات دشوار و تحلیلی در امتحانات باید درصدبندی باشد و نمی توان به هر میزان که طراحان تمایل داشتند سوالات دشوار در امتحانات ارایه کرد.

نگرانی برای امتحانات بعدی

وی با اشاره به اینکه سوالات امتحانات نهایی درس علوم معلمان را هم غافلگیر کرد چه برسد به دانش آموزان متذکر شد: حداقل انتظار این بود که آموزش و پرورش نمونه ای از سوالات امتحانات کشوری را اسفند ماه برای معلمان پایه نهم ارسال می کرد تا آنها با طرز تفکر طراحان سوال آشنا شوند و دانش آموزان را هم در این مسیر آماده کنیم.

این معلم پایه نهم مطرح کرد: هم اکنون دانش آموزان پایه نهم نگران امتحانات دروس فارسی و ریاضی هستند و اگر این سبک از سوالات ادامه یابد، ریزش نمرات دانش آموزان بسیار زیاد خواهد بود.

تغییر رویکرد در ارزیابی دانش آموزان

در همین ارتباط محسن زارعی؛ رییس مرکز ارزشیابی و تضمین کیفیت وزارت آموزش و پرورش درباره دشواری سوالات امتحانات هماهنگ کشوری درس علوم گفت: هدف آزمون های هماهنگ دوره ابتدایی و متوسطه اول این است تا اهداف برنامه درسی که مبتنی بر شایستگی های پایه است، محقق شود همچنین در ارزشیابی باید حد تسلط دانش آموز مشخص شود بنابراین آزمون های هماهنگ کشوری به صورت عملکردی طراحی شد.

وی افزود: آزمون های هماهنگ کشوری با هدف سنجش شایستگی های پایه دانش آموزان طراحی شده است و طبیعی است که در ابتدا تغییری در ساختار رخ ندهد بنابراین به طراحان سوالات اعلام کردیم با رویکرد آزمون عملکردی و مبتنی بر کتاب درسی طراحی سوال انجام شود.

به معلمان اطلاع داده بودیم!

رییس مرکز ارزشیابی و تضمین کیفیت وزارت آموزش و پرورش متذکر شد: بسیاری از معلمان هنوز با این روش آشنا نیستند در حالیکه به معلمان پایه نهم اطلاع رسانی شده بود طراحی سوالات امتحانات هماهنگ کشوری بدین شیوه است از سوی دیگر دانش آموزان پایه نهم با شیوه طراحی سوالات امتحانات نهایی در پایه دهم آشنا می شوند.

زارعی در پاسخ به این پرسش که معلمان علوم پایه نهم می گویند، نمونه سوالات برای آشنایی آنها با شیوه طراحی سوالات در اختیارشان قرار نگرفته بود، گفت: دوره آموزشی آشنایی با آزمون های عملکردی برگزار شد همچنین در بخشنامه ای برای معلمان تشریح کردیم که آزمون عملکردی چگونه است.

وی ادامه داد: معلمان آموزش دیده اند تا مبتنی بر شایستگی تدریس کنند و ارزشیابی مستمر هم باید بر همین اساس باشد اما اشکال کار این است که این روش به فراموشی سپرده شده و اکنون تلاش می کنیم اهداف برنامه درسی مبنا قرار بگیرد.

فعلاً نمی توان درباره دشواری سوالات سخن گفت!

رییس مرکز ارزشیابی و تضمین کیفیت وزارت آموزش و پرورش در پاسخ به این پرسش که آیا سوالات تحلیل هم می شوند تا اگر سوالی دارای اشکال بود، شناسایی و حذف شود، افزود: سال گذشته در امتحانات نهایی پایه دوازدهم تمام سوالات را تحلیل کردیم و نتایج تحلیل را امسال در اختیار طراحان سوالات امتحانات نهایی قرار دادیم همچنین گروه های آموزشی، سوالات طراحی شده را بررسی می کنند و اگر تشخیص داده شود سوالی اشکال دارد در راهنمای تصحیح ذکر خواهد شد.

وی در پایان متذکر شد: تشخیص میزان دشواری سوالات فعلاً امکان پذیر نیست و نمی توان براساس نظرات افراد مدعی شد که سوالات دشوار است، پس از اعلام نتایج امتحانات هماهنگ کشوری پایه نهم می توانیم درباره دشواری سوالات اظهارنظر کنیم.

47236