خلاصه کتاب صفر تا صد آموزش جنسی کودکان ( نویسنده جان گاتمن )

آموزش جنسی به کودکان، موضوعی که همواره نگرانی های بسیاری را برای والدین به همراه داشته، امروزه با توجه به دسترسی آسان کودکان به اطلاعات، بیش از پیش اهمیت یافته است. این مقاله به بررسی عمیق اصول آموزش جنسی کودکان از منظر دکتر جان گاتمن می پردازد و به والدین کمک می کند تا با آگاهی و اطمینان، مسیر صحیح این گفت وگوهای حساس را با فرزندان خود آغاز کنند. والدین می توانند با به کارگیری این رویکردهای مبتنی بر هوش هیجانی و دلبستگی ایمن، فرزندانی آگاه، ایمن و با اعتماد به نفس تربیت کنند.

مقدمه: چرا آموزش جنسی کودکان امروز حیاتی تر از همیشه است؟

در دنیای کنونی، جایی که تکنولوژی و اطلاعات با سرعتی بی سابقه در دسترس همگان قرار گرفته است، کودکان بیش از هر زمان دیگری در معرض محتواهای گوناگون قرار دارند. این دسترسی آسان، اگرچه در بسیاری موارد مفید است، اما می تواند چالش ها و خطراتی را نیز برای فرزندان به ارمغان آورد. محتواهای نامناسب، اطلاعات نادرست یا حتی سوءاستفاده های احتمالی، والدین را بر آن می دارد تا به دنبال راهکارهای مؤثر و علمی برای محافظت از فرزندان خود باشند. موضوع آموزش جنسی کودکان، دیگر یک انتخاب نیست، بلکه ضرورتی اجتناب ناپذیر برای سلامت روانی و جسمی آن ها به شمار می رود.

پدر و مادرها اغلب با این سوالات و نگرانی ها دست و پنجه نرم می کنند: چه زمانی باید شروع کرد؟ چگونه باید با فرزندان صحبت کرد؟ چه اطلاعاتی را باید در اختیارشان گذاشت؟ چگونه می توان آن ها را از خطرات احتمالی حفظ کرد؟ پاسخ به این سوالات، نیازمند رویکردی جامع و مستند است. اینجاست که دیدگاه های روانشناسان برجسته ای همچون دکتر جان گاتمن می تواند راهگشا باشد.

آیا صفر تا صد آموزش جنسی کودکان کتابی از جان گاتمن است؟ (شفاف سازی و واقعیت سنجی)

هنگامی که والدین به دنبال منابع معتبر برای آموزش جنسی کودکان می گردند، ممکن است با عناوینی مانند کتاب صفر تا صد آموزش جنسی کودکان (نویسنده جان گاتمن) مواجه شوند. در این زمینه، لازم است یک نکته مهم شفاف سازی شود: دکتر جان گاتمن، روانشناس شهیر آمریکایی، بیشتر به خاطر پژوهش های پیشگامانه اش در زمینه روابط زناشویی، هوش هیجانی و تربیت کودک شهرت دارد. آثار اصلی او عمدتاً بر پویایی های خانواده، ارتباطات سالم و هوش عاطفی متمرکز است.

با بررسی دقیق آثار منتشر شده و لیست کتاب های رسمی دکتر جان گاتمن، متوجه می شویم که کتابی با عنوان دقیق صفر تا صد آموزش جنسی کودکان (همانند یک کتاب مستقل و جامع در این زمینه) مستقیماً توسط او نگارش نشده است. آنچه در بازار با این عنوان یافت می شود، اغلب تلفیقی از اصول و دیدگاه های گاتمن در حوزه های مرتبط (مانند هوش هیجانی و دلبستگی) با نظریات سایر روانشناسان کودک و محتواهای بومی سازی شده است. این گونه محتواها ممکن است با هدف ارائه یک راهنمای کاربردی گردآوری شده باشند، اما باید با آگاهی از منشأ اصلی و اعتبار علمی آن ها مورد استفاده قرار گیرند.

تمرکز اصلی دکتر گاتمن بر روی هوش هیجانی و ایجاد بستری امن برای بیان احساسات در خانواده است. او معتقد است که یک بستر ارتباطی قوی و دلبستگی ایمن، پایه و اساس هر گونه آموزش مهمی، از جمله آموزش مسائل جنسی، به کودکان است. بنابراین، حتی اگر کتاب مستقیمی با عنوان یادشده از گاتمن وجود نداشته باشد، می توانیم اصول او را به عنوان ستون فقراتی برای تربیت جنسی کودک از دیدگاه جان گاتمن به کار ببریم.

ایجاد یک بستر ارتباطی قوی و دلبستگی ایمن در خانواده، پایه و اساس هر گونه آموزش مهمی به کودکان است.

پایه و اساس تربیت جنسی سالم از دیدگاه جان گاتمن: هوش هیجانی و دلبستگی ایمن

دکتر جان گاتمن معتقد است که کلید پرورش کودکانی با سلامت روان بالا و توانایی برقراری ارتباطات سالم، در توسعه هوش هیجانی آن ها نهفته است. این هوش، به کودکان کمک می کند تا احساسات خود و دیگران را درک، مدیریت و به درستی ابراز کنند. در زمینه آموزش جنسی کودکان، هوش هیجانی نقش حیاتی ایفا می کند، چرا که به کودک امکان می دهد احساسات مربوط به بدن، حریم شخصی، و تعاملاتش را شناسایی کرده و به درستی نسبت به آن ها واکنش نشان دهد. هوش هیجانی، شامل چند اصل کلیدی است که والدین می توانند آن ها را در فرزندپروری خود به کار گیرند:

• شناخت احساسات: کمک به کودک برای نام گذاری و شناسایی احساسات مختلف خود.
• گوش دادن همدلانه: شنیدن فعالانه و با همدردی به صحبت های کودک، بدون قضاوت.
• اعتبارسنجی احساسات: به کودک نشان دهیم که احساساتش طبیعی و قابل درک هستند.
• مهارت حل مسئله: راهنمایی کودک برای یافتن راه حل های سازنده برای مشکلات.
• تعیین مرزها: آموزش مرزهای رفتاری و هیجانی به شیوه قاطع و مهربان.

دلبستگی ایمن، سنگ بنای دیگری است که گاتمن بر آن تأکید دارد. وقتی کودک احساس می کند که والدینش منبعی قابل اعتماد، حامی و پذیرنده هستند، فضایی امن برای طرح سوالات و ابراز نگرانی هایش ایجاد می شود. این اعتماد متقابل، به ویژه در مورد موضوعات حساس مانند مسائل جنسی، حیاتی است. کودکی که می داند والدینش او را قضاوت نمی کنند و همیشه به حرف هایش گوش می دهند، تمایل بیشتری برای اشتراک گذاری تجربیات خود و پرسیدن سوالاتش خواهد داشت. والدینی که به عنوان یک مربی عاطفی عمل می کنند، به فرزندان خود می آموزند چگونه با احساسات دشوار کنار بیایند، چطور مرزهای شخصی را بشناسند و به مرزهای دیگران احترام بگذارند، و در نهایت، چگونه تصمیمات آگاهانه بگیرند. این مهارت ها، پایه ای قوی برای درک حریم خصوصی کودک و آموزش جنسی سالم را فراهم می آورند.

چه زمانی و چگونه آموزش جنسی را آغاز کنیم؟ (رویکرد گام به گام)

بسیاری از والدین سوال می کنند که بهترین سن برای آموزش جنسی به کودکان چه زمانی است؟ پاسخ این است که آموزش جنسی فرآیندی مداوم است که از سنین خردسالی آغاز می شود و متناسب با رشد کودک، تکامل می یابد. این آموزش نباید به یک گفتگوی یک باره محدود شود، بلکه باید به تدریج و در قالب مکالمات طبیعی و پاسخ به کنجکاوی های کودک صورت گیرد.

آموزش جنسی پیش گیرانه: از سنین خردسالی

از همان سنین نوپایی، کودکان می توانند با نام های صحیح و علمی اعضای بدن خود آشنا شوند. این کار به آن ها کمک می کند تا درک درستی از بدن خود داشته باشند و از ابهام یا شرمساری در مورد آن جلوگیری شود. آموزش مفهوم حریم خصوصی نیز از این سنین اهمیت دارد. به کودکان بیاموزید که برخی قسمت های بدنشان خصوصی است و هیچ کس نباید بدون اجازه آن ها را لمس کند. همچنین، آموزش لمس خوب و لمس بد بسیار حیاتی است. لمس خوب، لمسی است که احساس خوبی به آن ها می دهد (مانند نوازش مادر یا بغل کردن پدربزرگ)، در حالی که لمس بد، لمسی است که احساس ناخوشایند یا ناراحتی ایجاد می کند و کودک حق دارد به آن نه بگوید.

پاسخ گویی به سوالات کنجکاوانه

کودکان ذاتاً کنجکاو هستند و سوالات جنسی آن ها معمولاً بخشی از همین کنجکاوی طبیعی است. سوالاتی مانند من از کجا آمدم؟ یا چرا دخترها و پسرها فرق دارند؟ فرصت های طلایی برای آغاز گفت وگوهای مهم هستند. والدین باید با صداقت و سادگی به این سوالات پاسخ دهند. نیازی به ارائه اطلاعات پیچیده یا بیش از حد نیست؛ پاسخ ها باید متناسب با سن و درک کودک باشد. برای مثال، در پاسخ به من از کجا آمدم؟ می توان گفت: تو در شکم مامان رشد کردی، جایی که یک دانه کوچک بودی و بزرگ شدی تا آماده آمدن به دنیا شدی. مهم است که والدین هرگز احساس شرمساری یا قضاوت را به کودک منتقل نکنند و به او اطمینان دهند که پرسیدن این سوالات کاملاً طبیعی است.

آموزش متناسب با سن: مراحل رشد جنسی کودکان

با افزایش سن، درک و سوالات کودکان نیز تغییر می کند. در سنین پیش دبستانی، تمرکز بر نام اعضای بدن، حریم خصوصی و لمس های مناسب است. در دوران دبستان، ممکن است سوالات بیشتری در مورد تفاوت های جنسیتی، تولیدمثل و منشأ زندگی مطرح شود. والدین می توانند با استفاده از منابع تصویری مناسب سن، مفاهیم را ساده تر توضیح دهند. با نزدیک شدن به دوران بلوغ، آموزش ها باید شامل تغییرات جسمی و روانی بلوغ زودرس و تربیت جنسی، بهداشت فردی، و روابط بین فردی سالم باشد. در تمام این مراحل، حفظ یک کانال ارتباطی باز و بدون قضاوت، کلیدی است تا کودک احساس راحتی کند و هر سوال یا نگرانی را با والدین خود در میان بگذارد.

موضوعات کلیدی در آموزش جنسی کودکان بر پایه اصول گاتمن

بر پایه رویکرد جان گاتمن به هوش هیجانی و دلبستگی، آموزش جنسی فراتر از صرفاً ارائه اطلاعات بیولوژیکی است. این آموزش باید شامل توسعه مهارت های اجتماعی و عاطفی باشد که به کودکان کمک می کند تا از خود محافظت کنند و روابط سالم برقرار سازند.

آگاهی از بدن و حریم خصوصی

یکی از مهمترین گام ها در نکات آموزش جنسی به کودکان، آگاهی بخشی در مورد بدن خودشان و مفهوم حریم خصوصی است. این آموزش شامل موارد زیر است:

• آموزش تفاوت لمس خوب و لمس بد: به کودک بیاموزید که بدنش به خودش تعلق دارد و هیچ کس بدون اجازه او حق ندارد به قسمت های خصوصی بدنش دست بزند یا او را مجبور به لمس دیگران کند. با مثال های ساده و قابل درک توضیح دهید که لمسی که باعث درد، ترس یا ناراحتی می شود، لمس بد است.
• حق نه گفتن به هرگونه لمس ناخواسته: به کودک قدرت و اعتماد به نفس لازم را بدهید تا بتواند به هر لمس یا درخواستی که احساس ناراحتی به او می دهد، قاطعانه نه بگوید، حتی اگر از طرف آشنایان باشد.
• قانون لباس زیر (The Underwear Rule): این قانون ساده و مؤثر، به کودکان می آموزد که هیچ کس نباید به قسمت هایی از بدن که با لباس زیر پوشانده می شوند، دست بزند یا آن ها را ببیند. این قانون شامل هیچ راز بدی نمی شود و کودک باید بداند که می تواند هر اتفاقی را بدون ترس برای والدینش تعریف کند.

شناسایی و مقابله با سوء استفاده جنسی

پیشگیری از سوء استفاده جنسی کودکان نیازمند آگاهی والدین و توانمندسازی کودکان است. والدین باید با نشانه های هشدار دهنده آشنا باشند و به کودک خود بیاموزند که در صورت بروز هرگونه تجربه ناخوشایند، آن را با آن ها در میان بگذارد:

• نشانه های هشدار دهنده: این نشانه ها می توانند فیزیکی (مانند کبودی های بی توضیح)، رفتاری (مانند گوشه گیری ناگهانی، ترس از فرد خاص، مشکلات خواب، پرخاشگری) یا احساسی (مانند اضطراب شدید، افسردگی) باشند.
• اهمیت گوش دادن فعال و باور کردن کودک: اگر کودکی درباره سوءاستفاده صحبت می کند، بسیار مهم است که والدین با جدیت، بدون قضاوت و با همدلی به او گوش دهند و حرف هایش را باور کنند. واکنش صحیح والدین در این لحظه، می تواند آینده کودک را تغییر دهد.
• نحوه واکنش والدین در صورت شک یا یقین به سوء استفاده: در چنین شرایطی، حفظ آرامش، جمع آوری اطلاعات و مراجعه فوری به متخصصین (روانشناس، مددکار اجتماعی، پلیس) از اهمیت بالایی برخوردار است.

برخورد با کنجکاوی های جنسی و خودارضایی در کودکان

کنجکاوی های جنسی و رفتارهایی مانند خودارضایی در کودکان، بخش طبیعی از رشد و کشف بدن است. دیدگاه علمی، این رفتارها را کاملاً طبیعی می داند و والدین نباید با ایجاد احساس گناه یا شرم در کودک، به او آسیب برسانند:

• دیدگاه علمی و طبیعی بودن رفتارها: به کودک اطمینان دهید که کشف بدن خود طبیعی است، اما باید در فضایی خصوصی انجام شود.
• نحوه مدیریت و راهنمایی بدون ایجاد احساس گناه یا شرم: به جای سرزنش یا تنبیه، با آرامش توضیح دهید که این رفتارها شخصی هستند و باید در خلوت انجام شوند. می توانید برای منحرف کردن ذهن کودک به سمت فعالیت های دیگر، او را به بازی یا تفریح سالم تشویق کنید.
• ارائه جایگزین های سالم برای ابراز احساسات: کمک به کودک برای مدیریت استرس یا کنجکاوی هایش از طریق فعالیت های خلاقانه، ورزشی و اجتماعی.

آموزش دوران بلوغ

ورود به دوران بلوغ، با تغییرات جسمی و روانی گسترده ای همراه است که هم برای دختران و هم برای پسران می تواند گیج کننده باشد. آموزش دوران بلوغ در دختران و پسران باید شامل موارد زیر باشد:

• تغییرات جسمی و روانی: توضیح درباره تغییرات هورمونی، رشد مو، تغییر صدا، شروع قاعدگی، و سایر دگرگونی های بدنی و احساسی.
• مسئولیت پذیری در روابط و سلامت جنسی: با افزایش سن، نیاز است که در مورد روابط سالم، احترام متقابل، رضایت، و مسئولیت پذیری در قبال سلامت جنسی (مانند بیماری های مقاربتی و بارداری) صحبت شود.
• آشنایی با عواقب و انتخاب های جنسی سالم: تشویق به تصمیم گیری های آگاهانه و مسئولانه، و درک عواقب انتخاب های مختلف.

نقش والدین، مدرسه و جامعه در حمایت از تربیت جنسی کودکان

آموزش جنسی کودکان یک وظیفه تنها بر عهده والدین نیست؛ بلکه نیازمند یک رویکرد جامع و هماهنگ بین خانه، مدرسه و جامعه است. هر یک از این ارکان، نقش مکمل و مهمی در پرورش نسلی آگاه و ایمن دارند.

مسئولیت اصلی والدین در خانه

خانه اولین و مهمترین مکانی است که کودکان در آن مفاهیم اولیه را می آموزند. والدین، به عنوان اولین معلمان فرزندان خود، مسئولیت اصلی را در ایجاد فضایی باز و امن برای گفت وگو در مورد مسائل جنسی بر عهده دارند. این مسئولیت شامل موارد زیر است:

• آغاز گفت وگوهای اولیه در سنین پایین.
• پاسخ صادقانه و متناسب با سن به سوالات کودک.
• ایجاد اعتماد و اطمینان در کودک برای به اشتراک گذاشتن تجربیاتش.
• آموزش مرزهای فردی و احترام به حریم خصوصی دیگران.

یک والد آگاه، از الگوی هوش هیجانی جان گاتمن و تربیت کودک بهره می برد تا فرزندش را نه تنها از نظر جسمی، بلکه از نظر عاطفی و اجتماعی نیز توانمند سازد.

نقش مکمل مدارس و نهادهای آموزشی

مدارس و نهادهای آموزشی می توانند نقشی حیاتی در تکمیل آموزش های خانگی ایفا کنند. آن ها با ارائه برنامه های درسی متناسب با سن و فرهنگ، می توانند اطلاعات علمی و جامع تری را به کودکان منتقل کنند. این برنامه ها باید توسط مربیان آموزش دیده و متخصص ارائه شوند تا اطمینان حاصل شود که اطلاعات به شیوه صحیح و بدون ایجاد اضطراب یا شرمساری منتقل می شوند. هدف، آموزش جامع و پیشگیرانه است که به کودکان کمک می کند تا در محیط های اجتماعی نیز احساس امنیت کنند و از خود محافظت نمایند.

اهمیت هماهنگی والدین و مربیان

هماهنگی و همکاری نزدیک بین والدین و مربیان مدارس از اهمیت بالایی برخوردار است. این همکاری تضمین می کند که پیام های ارسالی به کودکان یکپارچه و منسجم باشند و تضادی در اطلاعات دریافتی ایجاد نشود. برگزاری جلسات آموزشی برای والدین، کارگاه های مشترک و ایجاد کانال های ارتباطی باز بین خانه و مدرسه، می تواند به تقویت این هماهنگی کمک کند. وقتی والدین و مربیان هم راستا عمل می کنند، کودک احساس امنیت بیشتری دارد و آموزش ها مؤثرتر واقع می شوند.

ملاحظات فرهنگی و دینی در آموزش جنسی

آموزش جنسی کودکان در هر جامعه ای باید با در نظر گرفتن ملاحظات فرهنگی و دینی آن جامعه صورت گیرد. در جامعه ایران، این موضوع اهمیت ویژه ای دارد. محتواهای آموزشی باید به گونه ای بومی سازی و ارائه شوند که با ارزش ها و هنجارهای فرهنگی-دینی جامعه ما سازگار باشند. این به معنای حذف اطلاعات ضروری نیست، بلکه به معنای نحوه ارائه آن هاست که با حفظ محوریت امنیت، سلامت و آگاهی کودک، احترام به ارزش های خانواده و جامعه را نیز به همراه داشته باشد. استفاده از مشاوران متخصص در روانشناسی کودک و تربیت جنسی که با فرهنگ ایرانی-اسلامی آشنایی دارند، می تواند در این راستا بسیار کمک کننده باشد.

نقد و بررسی کتاب صوتی صفر تا صد آموزش جنسی کودکان (نویسنده جان گاتمن) موجود در بازار

همانطور که پیش تر اشاره شد، عنوان کتاب صوتی صفر تا صد آموزش جنسی کودکان (نویسنده جان گاتمن) در بازار به طور مستقیم اثری مستقل و جامع از جان گاتمن نیست. محصولاتی با این عنوان که در پلتفرم هایی مانند کتابراه موجود هستند، معمولاً تلفیقی از محتوای مقالات و کتاب های جان گاتمن (به ویژه در حوزه هوش هیجانی و روابط خانواده) و همچنین بخش هایی از آثار روانشناسان دیگر مانند تونی جانسون هستند. نکته مهم تر آن است که این محتواها گاهی برای سازگاری با فرهنگ ایرانی-اسلامی، با مشاوره روانشناسان کودک بومی سازی و بخش هایی از آن ها حذف یا اصلاح شده اند.

تحلیل محتوایی محصول رقبا (کتابراه)

بررسی محتوای معرفی شده در پلتفرم های فروش کتاب صوتی نشان می دهد که این محصولات به سوالات رایج و مهم والدین در مورد آموزش جنسی کودکان پاسخ می دهند. سوالاتی نظیر چه زمانی آموزش جنسی را آغاز کنیم؟، چگونه از کودک در برابر صدمات جنسی محافظت کنیم؟، علائم تعرض جنسی چیست؟، برخورد با خودارضایی کودکان، و آموزش دوران بلوغ. این پوشش موضوعی نشان می دهد که هدف، ارائه یک راهنمای کاربردی برای والدین است.

بررسی صحت انتساب به جان گاتمن و تفاوت آن با آثار اصلی ایشان

ضعف اصلی این گونه محصولات، انتساب مستقیم عنوان صفر تا صد آموزش جنسی به جان گاتمن است. در حالی که گاتمن به طور غیرمستقیم و از طریق تئوری هایش در مورد هوش هیجانی و دلبستگی، پایه های یک تربیت جنسی کودک از دیدگاه جان گاتمن را فراهم می آورد، اما اثری مستقل و کاملاً متمرکز بر این موضوع با این عنوان ندارد. این ابهام در عنوان می تواند انتظارات متفاوتی را در مخاطب ایجاد کند و منجر به سردرگمی شود. محتوای موجود، بیشتر تلفیقی از اصول روانشناسی رشد و تربیت است که سعی در بهره گیری از اعتبار نام گاتمن برای جلب توجه مخاطب دارد.

نقاط قوت و ضعف اینگونه محتواهای تلفیقی

نقاط قوت:

• پوشش جامع موضوعی: این محتواها سعی دارند به طیف وسیعی از سوالات و نگرانی های والدین پاسخ دهند.
• بومی سازی: تلاش برای سازگار کردن محتوا با فرهنگ ایرانی، می تواند آن را برای مخاطب فارسی زبان قابل پذیرش تر کند.
• دسترسی آسان: در قالب کتاب صوتی، دسترسی به اطلاعات را برای والدین پرمشغله آسان می سازد.

نقاط ضعف:

• ابهام در انتساب نویسنده: اصلی ترین ضعف، عدم شفافیت در مورد اینکه آیا این کتاب یک اثر مستقل و اصیل از جان گاتمن است یا خیر. این موضوع می تواند به گمراهی مخاطب منجر شود.
• عمق محتوا: ماهیت تلفیقی و بومی سازی شده ممکن است از عمق و جامعیت رویکرد گاتمن در برخی مباحث بکاهد.
• کیفیت اجرا (در مورد صوتی): برخی نظرات کاربران (مانند آنچه در پلتفرم ها مشاهده شد) به کیفیت اجرا، لحن و صدای راوی اعتراض داشته اند که می تواند بر تجربه کاربری تأثیر منفی بگذارد.

در نهایت، برای یافتن منابع معتبر و مطمئن تر، توصیه می شود والدین به کتاب های اصلی جان گاتمن در زمینه تربیت کودک و هوش هیجانی مراجعه کنند و در کنار آن، از مشاوره با روانشناسان کودک و متخصصین معتبر در زمینه تربیت جنسی کودکان بهره ببرند. این رویکرد، اطمینان از صحت و سازگاری اطلاعات با نیازهای خاص هر خانواده را افزایش می دهد.

نتیجه گیری: پرورش نسلی آگاه، ایمن و با اعتماد به نفس

آموزش جنسی کودکان، فراتر از یک گفت وگوی ساده درباره اندام های بدن یا تولیدمثل است. این یک سفر بلندمدت برای توانمندسازی کودکان، محافظت از آن ها در برابر آسیب ها و پرورش نسلی آگاه، ایمن و با اعتماد به نفس است. رویکرد دکتر جان گاتمن، با تأکید بر هوش هیجانی و دلبستگی ایمن، چارچوبی قدرتمند برای آغاز و ادامه این گفت وگوهای حساس فراهم می آورد.

با تکیه بر اصول گاتمن، والدین می توانند یک بستر ارتباطی قوی با فرزندان خود بسازند؛ بستری که در آن کودکان احساس امنیت می کنند تا سوالاتشان را بپرسند، احساساتشان را بیان کنند و هرگونه تجربه ناخوشایندی را با والدین خود در میان بگذارند. این رویکرد، بر همدلی، گوش دادن فعال و آموزش مهارت های حل مسئله تأکید دارد که همگی برای پیشگیری از سوء استفاده جنسی کودکان و پرورش درک سالم از روابط انسانی ضروری هستند.

همانطور که دیدیم، خلاصه کتاب صفر تا صد آموزش جنسی کودکان (نویسنده جان گاتمن) به معنای یک کتاب مستقیم از او نیست، بلکه بیشتر اشاره به کاربرد اصول کلی او در این زمینه دارد. اهمیت دارد که والدین همواره به دنبال منابع معتبر باشند و در صورت نیاز، از راهنمایی متخصصان بهره ببرند.

تشویق می شود که والدین این گفت وگوها را با فرزندان خود آغاز کنند. لحظه ای تأمل کنید و از خود بپرسید: آیا فرزند من می داند که می تواند هر چیزی را با من در میان بگذارد؟ آیا او از بدنش و حریم خصوصی اش آگاهی دارد؟ پاسخ به این سوالات، نقطه آغاز این سفر مهم است. با شجاعت و آگاهی، می توانیم آینده ای امن تر و روشن تر برای فرزندانمان بسازیم.