آیا شوهر عمه محرم است؟

برای بسیاری از افراد، سوال درباره محرمیت برخی خویشاوندان همواره مطرح است، و در این میان، پرسش «آیا شوهر عمه محرم است؟» از جمله پرتکرارترین هاست که پاسخ آن قاطعانه منفی است؛ شوهر عمه نامحرم محسوب می شود و رابطه محرمیت با او برقرار نیست. در خانواده های ایرانی که روابط عمیق و نزدیکی با خویشاوندان سببی (ناشی از ازدواج) وجود دارد، گاه این تصور به اشتباه پیش می آید که نزدیکی عاطفی به منزله محرمیت شرعی است، در حالی که احکام اسلامی مرزهای مشخصی برای این روابط تعیین کرده اند.

در بستر خانواده ها، درک دقیق مرزهای محرمیت و نامحرمیت، از پایه های اساسی حفظ حریم های اخلاقی و معنوی شمرده می شود. این آگاهی، نه تنها به استحکام روابط کمک می کند، بلکه آرامش و سلامت روانی افراد را نیز تضمین می نماید. موضوع محرم و نامحرم، در نگاه اول شاید ساده به نظر برسد، اما با ورود به جزئیات، در می یابیم که نیازمند دقت و شناخت عمیقی از اصول شرعی است. این مقاله به بررسی جامع این موضوع می پردازد تا هر گونه ابهام را برطرف ساخته و راهنمای روشنی برای درک احکام مربوطه فراهم آورد.

پاسخ قاطع: شوهر عمه نامحرم است!

در مواجهه با روابط خویشاوندی گسترده، افراد گاه در مورد وضعیت محرمیت برخی از این روابط دچار تردید می شوند. یکی از این موارد که ابهام برانگیز به نظر می رسد، رابطه با شوهر عمه است. برخی به دلیل نزدیکی خانوادگی و احترام متقابل، گمان می کنند که شوهر عمه نیز از محارم محسوب می شود. اما بر اساس آموزه های دین اسلام و اجماع فقها، شوهر عمه نامحرم است و هیچ گونه رابطه محرمیت شرعی بین او و همسر برادرزاده عمه (یا خواهرزاده عمه) وجود ندارد. دلیل اصلی این حکم، عدم وجود رابطه نسبی یا سببی مستقیم و محرم کننده است که در دسته بندی های شرعی محارم قرار گیرد.

این عدم محرمیت، نه تنها یک قاعده فقهی است، بلکه بازتاب دهنده ضرورت حفظ حریم ها و مرزبندی های معین در جامعه اسلامی است. احترام به افراد بزرگ تر و روابط عاطفی که در خانواده شکل می گیرد، به هیچ وجه به معنای عبور از حدود شرعی محرمیت نیست. شناخت این مرزها به افراد کمک می کند تا در روابط خود، چه در جمع های خانوادگی و چه در موقعیت های خصوصی تر، با اطمینان خاطر بیشتری عمل کنند. در ادامه این مقاله، با جزئیات بیشتری به مبانی این حکم و تبیین دسته بندی محارم پرداخته خواهد شد تا چراغ راهی برای درک کامل این مسئله باشد.

مبانی محرمیت در اسلام: محارم چه کسانی هستند؟

در دین اسلام، مرزبندی های مشخصی برای روابط خانوادگی و اجتماعی بر اساس مفهوم محرمیت وجود دارد که از اهمیت بالایی برخوردار است. شناخت دقیق این مفاهیم، به مسلمانان کمک می کند تا روابط خود را در چارچوب شرع تنظیم کرده و از هر گونه خطا یا اشتباه در تعاملات جلوگیری کنند. محرم به کسی گفته می شود که ازدواج با او برای همیشه حرام است و نیازی به رعایت حجاب در حضورش نیست (به جز عورتین). در مقابل، نامحرم کسی است که ازدواج با او جایز است و لازم است در حضور او احکام حجاب و نگاه رعایت شود. تفاوت های اساسی بین این دو دسته، نه تنها در امکان ازدواج خلاصه می شود، بلکه شامل نحوه تعامل، نگاه و حتی دست دادن نیز می گردد.

مبحث محرمیت، صرفاً یک قانون خشک و خالی نیست؛ بلکه به عنوان یک سازوکار حمایتی برای حفظ پاکدامنی، ایجاد آرامش روانی و استحکام بنیان خانواده عمل می کند. در واقع، این احکام با در نظر گرفتن ابعاد مختلف انسانی و اجتماعی، بستری امن را برای رشد فردی و جمعی فراهم می آورند. در ادامه به انواع محارم که اساس این دسته بندی ها را تشکیل می دهند، به تفصیل پرداخته می شود تا تصویر واضح تری از این روابط ارائه گردد.

انواع محارم

محارم در اسلام به سه دسته اصلی تقسیم می شوند که هر یک مبنای خاص خود را دارد:

محارم نسبی (خونی)

محارم نسبی، افرادی هستند که از طریق تولد و رابطه خونی به یکدیگر محرم می شوند و این محرمیت برای همیشه پابرجاست. این نوع محرمیت، از قوی ترین و پایدارترین انواع محرمیت است و اساس بسیاری از روابط خانوادگی را تشکیل می دهد. در قرآن کریم نیز به این دسته از محارم اشاره شده و اهمیت آن ها مورد تأکید قرار گرفته است.

• والدین و اجداد: پدر، مادر، پدربزرگ ها و مادربزرگ ها (هر چه بالاتر روند).
• فرزندان و نوادگان: پسران، دختران، نوادگان (پسرِ پسر، دخترِ پسر، پسرِ دختر، دخترِ دختر) و نتیجه ها (هر چه پایین تر روند).
• خواهران و برادران: خواهران و برادران تنی، ناتنی (از یک پدر یا یک مادر).
• عمو و دایی: عموی شخص، عموهای پدر و مادر، دایی شخص، دایی های پدر و مادر.
• عمه و خاله: عمه شخص، عمه های پدر و مادر، خاله شخص، خاله های پدر و مادر.

در این دسته بندی، عمه به عنوان خواهر پدر، از محارم نسبی محسوب می شود و رابطه محرمیت بین او و فرزندان برادرش (خواهرزاده و برادرزاده) برقرار است. اما نکته کلیدی اینجاست که این محرمیت به شوهر عمه تسری پیدا نمی کند. شوهر عمه از طریق ازدواج با عمه وارد خانواده شده است، اما با فرد مورد نظر (خواهرزاده/برادرزاده عمه) هیچ رابطه خونی مستقیمی ندارد که بتواند محرمیت ایجاد کند. بنابراین، هرچند عمه محرم است و می توان در حضور او بدون حجاب بود، شوهر عمه نامحرم است و رعایت احکام نامحرم در برابر او ضروری است.

محارم سببی (از طریق ازدواج)

محارم سببی کسانی هستند که محرمیت آن ها به واسطه عقد ازدواج صحیح (دائم یا موقت) ایجاد می شود. این نوع محرمیت، پس از جاری شدن صیغه عقد و در برخی موارد پس از وقوع نزدیکی، برقرار می گردد. محارم سببی نیز مانند محارم نسبی، دائمی هستند و حتی پس از طلاق یا فوت همسر نیز پابرجا می مانند. این دسته از محارم نقش مهمی در گسترش دایره محرمیت و حفظ حریم های خانوادگی دارند.

1. پدر و مادر همسر: پدرشوهر و مادرشوهر (و پدربزرگ ها و مادربزرگ های آن ها).
2. فرزندان همسر از ازدواج قبلی: ربیبه (دختر همسر از شوهر قبلی) برای مرد، و پسر همسر (از زن قبلی) برای زن، به شرط آنکه نزدیکی بین زن و شوهر صورت گرفته باشد.
3. همسر فرزند: عروس (همسر پسر) برای پدر و پدر همسر برای مادر.

همانطور که مشاهده می شود، در دسته بندی محارم سببی نیز شوهر عمه جای نمی گیرد. شوهر عمه، همسر خواهر پدر محسوب می شود و نه پدرشوهر، نه پسر همسر و نه همسر فرزند فرد است. رابطه او با فرد از نوع سببی نیست که منجر به محرمیت شود. بنابراین، بر اساس قوانین شرعی، او همچنان نامحرم باقی می ماند و تعامل با او باید با رعایت تمام موازین شرعی مربوط به نامحرم صورت گیرد. این نکته برای بسیاری از افراد که ممکن است به دلیل نزدیکی عاطفی با همسر بستگان، دچار اشتباه شوند، حائز اهمیت فراوان است.

محارم رضاعی (از طریق شیر خوردن)

محارم رضاعی، افرادی هستند که به واسطه شیر خوردن از یک زن (غیر از مادر اصلی) با شرایط خاص شرعی، به یکدیگر محرم می شوند. این نوع محرمیت، شرایط دقیق و حساسی دارد که باید به طور کامل رعایت شوند تا محرمیت حاصل شود. در صورت تحقق شرایط، فرد شیرخواره به زن شیرده (دایه)، شوهر دایه (که صاحب شیر است)، فرزندان دایه و برخی دیگر از خویشاوندان آن ها محرم می شود.

شرایط ایجاد محرمیت رضاعی عبارتند از:

• شیر زن باید از راه ازدواج مشروع حاصل شده باشد.
• شیرخوار باید حداقل ۱۵ مرتبه یا یک شبانه روز کامل و بدون واسطه از سینه زن شیر بخورد.
• شیرخوار نباید در حین شیر خوردن به سن دو سال قمری رسیده باشد.

این دسته از محارم نیز شامل شوهر عمه نمی شود. هیچ یک از شرایط محرمیت رضاعی به گونه ای نیست که بتواند شوهر عمه را به فرد محرم کند. بنابراین، این سه دسته از محارم، ستون های اصلی فقهی برای تعیین روابط محرمیت در اسلام هستند و با بررسی دقیق آن ها، کاملاً مشخص می شود که شوهر عمه در هیچ یک از این دسته بندی ها قرار نمی گیرد و نامحرم است.

دلایل شرعی نامحرم بودن شوهر عمه به تفصیل

برای فهم عمیق تر چرایی نامحرم بودن شوهر عمه، لازم است به مبانی شرعی و قرآنی رجوع کنیم. اسلام با دقت و ظرافت خاصی، روابط محرمیت را دسته بندی کرده است تا حریم های خانواده و اجتماع حفظ شود.

استناد به قرآن کریم

قرآن کریم در آیه ۲۳ سوره نساء به طور صریح به بیان محارم نسبی و سببی می پردازد و لیست دقیقی از افرادی که ازدواج با آن ها حرام است را ارائه می دهد. این آیه شریفه می فرماید:

حُرِّمَتْ عَلَیْكُمْ أُمَّهَاتُكُمْ وَبَنَاتُكُمْ وَأَخَوَاتُكُمْ وَعَمَّاتُكُمْ وَخَالَاتُكُمْ وَبَنَاتُ الْأَخِ وَبَنَاتُ الْأُخْتِ وَأُمَّهَاتُكُمُ اللَّاتِي أَرْضَعْنَكُمْ وَأَخَوَاتُكُم مِّنَ الرَّضَاعَةِ وَأُمَّهَاتُ نِسَائِكُمْ وَرَبَائِبُكُمُ اللَّاتِي فِي حُجُورِكُم مِّن نِّسَائِكُمُ اللَّاتِي دَخَلْتُم بِهِنَّ فَإِن لَّمْ تَكُونُوا دَخَلْتُم بِهِنَّ فَلَا جُنَاحَ عَلَيْكُمْ وَحَلَائِلُ أَبْنَائِكُمُ الَّذِينَ مِنْ أَصْلَابِكُمْ وَأَن تَجْمَعُوا بَيْنَ الْأُخْتَيْنِ إِلَّا مَا قَدْ سَلَفَ إِنَّ اللَّهَ كَانَ غَفُورًا رَّحِيمًا

ترجمه: بر شما حرام شده است مادرانتان و دخترانتان و خواهرانتان و عمه هایتان و خاله هایتان و دختران برادر و دختران خواهر و مادرانتان که شما را شیر داده اند و خواهران رضاعی شما و مادران همسرانتان و دختران همسرانتان (که تحت سرپرستی شمایند) از آن همسرانتان که با آن ها نزدیکی کرده اید، پس اگر با آن ها نزدیکی نکرده اید، گناهی بر شما نیست، و همسران پسرانتان که از نسل شمایند، و (نیز حرام است) اینکه دو خواهر را با هم جمع کنید، مگر آنچه در گذشته واقع شده است؛ به یقین خداوند آمرزنده و مهربان است.

با دقت در این آیه مبارکه، ملاحظه می شود که در هیچ کجای آن به شوهر عمه به عنوان یکی از محارم اشاره نشده است. این آیه به وضوح دسته بندی محارم نسبی (مادر، دختر، خواهر، عمه، خاله، دختر برادر، دختر خواهر)، محارم رضاعی (مادر رضاعی، خواهر رضاعی) و محارم سببی (مادر همسر، ربیبه، همسر پسر) را مشخص کرده است. عدم ذکر شوهر عمه در این فهرست جامع، خود دلیلی قاطع بر نامحرم بودن اوست.

توضیح دقیق رابطه خویشاوندی

عمه در لغت به معنای خواهر پدر است. بنابراین، شوهر عمه، همسر خواهر پدر یک فرد محسوب می شود. در نگاه شرعی، این رابطه به خودی خود محرمیت ایجاد نمی کند. برای درک بهتر، مقایسه ای با محارم سببی دیگر می تواند مفید باشد:

• پدرشوهر: پدر همسر، به دلیل ازدواج با دخترش، برای زن محرم ابدی است.
• شوهر عمه: همسر عمه، هیچ رابطه مستقیمی با فرد (خواهرزاده یا برادرزاده عمه) ندارد که به واسطه آن محرم شود. رابطه همسر خواهر پدر در دسته بندی محارم سببی قرار نمی گیرد.

به عبارت دیگر، محرمیت سببی معمولاً از طریق ازدواج مستقیم یک فرد با فرد دیگر و سپس خویشاوندان درجه اول آن فرد (مانند والدین و فرزندان) ایجاد می شود. در مورد شوهر عمه، رابطه او با عمه باعث محرمیت عمه با شوهرش می شود، اما این محرمیت به خویشاوندان عمه (نظیر خواهرزاده و برادرزاده اش) منتقل نمی شود. به همین دلیل، خواهرزاده یا برادرزاده عمه، همچنان برای شوهر عمه نامحرم به شمار می آیند.

اتفاق نظر مراجع تقلید

یکی از مهمترین دلایل نامحرم بودن شوهر عمه، اتفاق نظر و اجماع قاطع تمامی مراجع عظام تقلید شیعه در این خصوص است. از دیرباز تاکنون، در تمام رساله های عملیه و استفتائات، این حکم بدون هیچ گونه اختلافی ذکر شده و هیچ مرجعی قائل به محرمیت شوهر عمه نیست. این اجماع نشان دهنده وضوح و صراحت این حکم در فقه اسلامی است و جای هیچ گونه تردیدی باقی نمی گذارد. این امر، بیانگر این است که مسئله نامحرمیت شوهر عمه، از بدیهیات فقهی به شمار می رود و هیچ ابهام نظری در آن وجود ندارد.

حدود و احکام ارتباط با شوهر عمه (به عنوان نامحرم)

اکنون که مشخص شد شوهر عمه نامحرم است، ضروری است تا با حدود و احکام شرعی ارتباط با وی آشنا شویم. این احکام نه تنها برای شوهر عمه، بلکه برای هر فرد نامحرم دیگری نیز صادق است و رعایت آن ها بر هر مسلمانی واجب است. این دستورات به منظور حفظ عفت عمومی، آرامش روانی افراد و جلوگیری از گناه و مفسده وضع شده اند و در حقیقت، حریم هایی مقدس را برای روابط انسانی تعریف می کنند.

حجاب کامل

مهم ترین و اولین حکم در مواجهه با نامحرم، رعایت حجاب کامل است. برای زنان، این به معنای پوشاندن تمام بدن به جز گردی صورت و دست ها تا مچ است. پوشش باید به گونه ای باشد که برجستگی های بدن را نمایان نسازد و زینتی محسوب نشود. در حضور شوهر عمه نیز، زنان باید این نوع حجاب را رعایت کنند.

حجاب تنها یک پوشش ظاهری نیست، بلکه نمایانگر حریم داری و حفظ عفت است. رعایت آن در برابر نامحرم، نه تنها یک وظیفه شرعی، بلکه یک عامل بازدارنده از ناهنجاری های اجتماعی و خانوادگی است. این پوشش، پیامی واضح از احترام به حدود الهی و حرمت نفس فرد را مخابره می کند.

نگاه کردن

احکام نگاه کردن به نامحرم نیز از جمله مواردی است که دقت زیادی را می طلبد. نگاه به قصد لذت یا ریبه (ترس از افتادن در گناه) به تمام قسمت های بدن نامحرم، حرام است. نگاه بدون قصد لذت به گردی صورت و دست ها تا مچ برای زنان و مردان جایز است، مشروط بر آنکه در آن ریبه ای نباشد. اما نگاه به سایر اعضای بدن نامحرم، حتی بدون قصد لذت، جایز نیست.

بنابراین، هنگام تعامل با شوهر عمه، افراد باید از نگاه های طولانی و هدفدار پرهیز کرده و نگاه خود را کنترل کنند. این امر به خصوص در جمع های خانوادگی که افراد ممکن است برای مدت طولانی در کنار یکدیگر باشند، اهمیت دوچندانی پیدا می کند. هدف از این حکم، جلوگیری از تحریک شهوات و حفظ پاکی دل و روح است.

دست دادن (مصافحه)

دست دادن مستقیم مرد با زن نامحرم و بالعکس، از منظر اسلام حرام است. این حکم شامل شوهر عمه و خواهرزاده/برادرزاده اش نیز می شود. حتی اگر بدون قصد لذت باشد، باز هم دست دادن مستقیم جایز نیست. تنها در صورتی که پوشش ضخیمی (مانند دستکش) بین دست دو طرف حائل باشد و هیچ گونه قصد لذتی در میان نباشد، دست دادن جایز شمرده شده است. اما احتیاط آن است که تا حد امکان از این کار پرهیز شود.

این ممنوعیت، از حریم شکنی و کم شدن قبح روابط جلوگیری می کند. مصافحه مستقیم، می تواند مرزهای بین محرم و نامحرم را کمرنگ کرده و به تدریج به روابطی منجر شود که از نظر شرعی ناپسند است.

گفتگو و خلوت

گفتگو با نامحرم، مادامی که با رعایت حریم ها، بدون قصد لذت، و به صورت متعارف و ضروری انجام گیرد، اشکالی ندارد. اما پرهیز از گفتگوی طولانی، لهو و لعب، یا گفتگویی که بیم مفسده و گناه در آن باشد، ضروری است. همچنین، خلوت کردن با نامحرم در مکانی که نفر سومی نباشد و احتمال وقوع گناه وجود داشته باشد، به شدت حرام است.

این احکام شامل شوهر عمه نیز می شود. گفتگو با او باید در چارچوب مسائل ضروری و معمول باشد و از شوخی های افراطی یا محاوره هایی که ممکن است منجر به گناه شوند، دوری شود. خلوت کردن در یک اتاق دربسته یا مکانی که دیگران حضور ندارند، با شوهر عمه نیز جایز نیست. رعایت این نکات، به حفظ پاکی روابط و استحکام اخلاقی خانواده ها کمک شایانی می کند.

رفع ابهامات و باورهای غلط رایج

در جامعه، گاهی اوقات به دلیل سنت ها، عادت ها یا عدم آگاهی کافی، باورهای غلطی در مورد محرمیت شکل می گیرد که با احکام شرعی در تضاد است. یکی از این باورهای رایج، محرم پنداشتن شوهر عمه است که نیاز به تبیین دقیق دارد تا از بروز اشتباهات شرعی جلوگیری شود.

چرا برخی به اشتباه شوهر عمه را محرم می دانند؟

شاید این سوال برای بسیاری پیش بیاید که چرا با وجود وضوح حکم شرعی، برخی افراد شوهر عمه را محرم می دانند؟ دلایل متعددی برای این باور اشتباه وجود دارد:

• نزدیکی خانوادگی و احترام: در فرهنگ ایرانی، عمه و شوهرش جایگاه ویژه ای در خانواده دارند و به واسطه رابطه با عمه، احترام و صمیمیت خاصی با شوهر عمه ایجاد می شود. این نزدیکی عاطفی و اجتماعی، گاهی به اشتباه با محرمیت شرعی یکی دانسته می شود.
• کمبود اطلاعات فقهی: عدم آگاهی کافی از دسته بندی دقیق محارم (نسبی، سببی، رضاعی) و معیارهای شرعی هر یک، می تواند به برداشت های نادرست منجر شود. بسیاری فکر می کنند صرف وجود رابطه خویشاوندی (حتی سببی غیرمستقیم) برای محرمیت کافی است.
• عادات و رسوم: در برخی مناطق یا خانواده ها، ممکن است بر اساس عادات قدیمی، روابط با شوهر عمه به گونه ای باشد که حریم نامحرم رعایت نمی شود و این امر به تدریج تبدیل به یک باور نادرست شده است.
• تفاوت با سایر محارم سببی: گاهی افراد، شوهر عمه را با سایر محارم سببی مانند پدرشوهر یا داماد اشتباه می گیرند. در حالی که این روابط تفاوت های اساسی دارند.

مهم است که درک کنیم، نزدیکی عاطفی، احترام، یا روابط دیرینه خانوادگی، به هیچ وجه جایگزین یا دلیل بر محرمیت شرعی نیست. محرمیت، یک حکم الهی است که بر اساس روابط خاص نسبی، سببی و رضاعی بنا شده و احساسات انسانی نمی تواند آن را تغییر دهد.

تفاوت با سایر محارم سببی

برای روشن شدن بیشتر این ابهام، مقایسه ای کوتاه بین شوهر عمه و برخی دیگر از محارم سببی که ممکن است با او اشتباه گرفته شوند، مفید است:

عنوان رابطه	وضعیت محرمیت	توضیح
پدرشوهر	محرم ابدی	پدرِ همسر، به دلیل ازدواج با دخترش، برای زن محرم است. این محرمیت پس از عقد دائم ایجاد شده و حتی پس از فوت یا طلاق نیز پابرجاست.
داماد (شوهر دختر)	محرم ابدی	شوهرِ دختر، برای مادر همسر (مادر زن) محرم است. این محرمیت پس از عقد دائم و نزدیکی با دختر ایجاد می شود و حتی پس از فوت یا طلاق نیز پابرجاست.
شوهر عمه	نامحرم	همسر خواهر پدر، هیچ رابطه نسبی یا سببی مستقیمی با فرد ندارد که او را محرم کند. رابطه او با عمه، محرمیت را به خویشاوندان عمه (نظیر خواهرزاده یا برادرزاده) منتقل نمی کند.

در این جدول به وضوح دیده می شود که پدرشوهر و داماد، به واسطه ازدواج مستقیم با فرد یا فرزند او، به دایره محارم وارد می شوند. اما شوهر عمه فاقد این نوع رابطه سببی مستقیم است. او همسر عمه است و این رابطه صرفاً او را برای عمه محرم می کند، نه برای خواهرزاده یا برادرزاده عمه. فهم این تمایزات کلیدی، به رفع بسیاری از سوءتفاهم ها و باورهای غلط در مورد محرمیت کمک شایانی می کند و چارچوب های صحیح شرعی را مشخص می سازد.

نتیجه گیری

در مجموع، این بررسی جامع نشان داد که پاسخ به سوال «آیا شوهر عمه محرم است؟» با قاطعیت منفی است. شوهر عمه بر اساس هیچ یک از دسته بندی های سه گانه محارم (نسبی، سببی و رضاعی) در اسلام، محرم محسوب نمی شود. این حکم، بر مبنای آیات صریح قرآن کریم و اتفاق نظر تمامی مراجع عظام تقلید استوار است و هر گونه ابهامی در این زمینه را مرتفع می سازد.

شناخت و رعایت دقیق احکام محرمیت، نه تنها یک وظیفه شرعی، بلکه یک ضرورت اخلاقی و اجتماعی است. این آگاهی به افراد کمک می کند تا حریم های لازم را در روابط خانوادگی و اجتماعی حفظ کرده، از هر گونه مفسده دوری جویند و بستر امنی را برای رشد معنوی و عفت عمومی فراهم آورند. در جهانی که مرزهای اخلاقی به سرعت در حال تغییرند، تمسک به آموزه های دقیق دین، همچون لنگرگاهی مطمئن، آرامش و ثبات را به ارمغان می آورد.

توصیه می شود که افراد، به خصوص جوانان، همواره در مورد مسائل شرعی به منابع معتبر و فتاوای مراجع تقلید خود رجوع کنند. این آگاهی مستمر، نه تنها زندگی فردی را با آرامش بیشتری همراه می سازد، بلکه به استحکام و سلامت جامعه نیز کمک شایانی می کند. با درک صحیح این اصول، می توان روابطی توأم با احترام، عشق و معنویت را در خانواده و جامعه تجربه کرد، بی آنکه از حدود الهی خارج شد.