آخرین وضعیت دریاچه ارومیه/ همچنان شکننده یا با ثبات؟

به گزارش اورزو، آرزو اشرفی زاده درباره آخرین شرایط دریاچه ارومیه اظهار کرد: بر اساس آمار رسمی وزارت نیرو، سطح تراز دریاچه ارومیه در تاریخ 29 اردیبهشت ماه 1270.63 متر است که نسبت به مدت زمان مشابه در سال گذشته افزایش 23 سانتی متری و نسبت به اورزو ماه سال 1402 یعنی شروع سال آبی جاری، افزایش 81 سانتی متری داشته است؛ بر اساس همین آمار وسعت دریاچه، 2 هزار کیلومترمربع و حجم آن نیز 2.6 میلیارد مترمکعب اعلام شده است.

اورزو در خبری نوشت:وی، درباره پیش بینی شرایط دریاچه ارومیه در فصل تابستان امسال ضمن تاکید بر شرایط شکننده و ناپایدار دریاچه تصریح کرد: با وجود بارش های نسبتاً خوب بهاری امسال در حوضه آبخیز ارومیه که منجر شد میزان تبخیر کمتر از میزان پیش بینی شده باشد، انتظار داریم تا پایان تابستان شاهد کاهش 60 سانتی متری سطح تراز دریاچه نسبت به شرایط کنونی باشیم؛ اگرچه این شرایط باعث می شود، بخش های از دریاچه مجدد خشک شود اما پیش بینی می شود شرایط در تابستان امسال نسبت به تابستان گذشته بهتر باشد.

اشرفی زاده متذکر شد: در راستای تامین نیاز آبی محیط زیستی 3 میلیارد و 426 میلیون مترمکعب دریاچه امسال صرفاً حدود یک میلیارد مترمکعب آب از سدها به سمت دریاچه ارومیه رهاسازی شد.

وی با اعلام اینکه از این میزان، 210 میلیون مترمکعب از سمت کانی سیب رهاسازی شده است، تصریح کرد: امیدواریم با تکمیل شبکه بادین آباد، شاهد افزایش حجم آب رهاسازی شده از این محل باشیم؛ بر اساس اسناد ارزیابی این طرح، مقرر بود با تکمیل شبکه 623 میلیون متر مکعب از این محل به دریاچه وارد شود.

مدیرکل دفتر حفاظت و احیای تالاب های سازمان حفاظت محیط زیست با یادآوری اهمیت پایبندی دستگاه ها به انجام تکالیف مرتبط با دریاچه ارومیه گفت: در ارتباط با اقدام های صورت گرفته برای اصلاح الگوی کشت و آبیاری در حوضه آبریز دریاچه ارومیه موضوع کشاورزی مهم ترین سرفصل اقدام های تعریف شده نرم افزاری برای احیا و نجات ارومیه است اما شرایط کنونی با وضعیت پیش بینی شده بر اساس مصوبات ستاد احیا، فاصله دارد.

عدم اصلاح الگوی کشت و آبیاری، پاشنه آشیل احیای دریاچه ارومیه

این مقام مسیول تاکید کرد: کشاورزی بزرگترین مصرف کننده آب در حوزه آبخیز دریاچه ارومیه است و از این رو اصلاح الگوی کشت و آبیاری پاشنه آشیل احیای دریاچه ارومیه است.

وی با یادآوری اینکه توقف توسعه اراضی کشاورزی از نخستین مصوبه های ستاد بود، افزود: متاسفانه در حالی شاهد توسعه اراضی کشاورزی در حوضه آبخیز دریاچه ارومیه هستیم که حسب مصوبه های ستاد مقرر شده بود توسعه اراضی کشاورزی در حوضه و اراضی شیب دار نباشد.

مدیرکل دفتر حفاظت و احیای تالاب های سازمان حفاظت محیط زیست تاکید کرد: دولت و سازمان حفاظت محیط زیست در تصمیم گیری های خود به موضوع معیشت کشاورزان نیز توجه ویژه دارند و از این رو، اصلاح الگوی کشت و آبیاری منجر به ایجاد شرایط سخت برای کشاورزان واقعی نخواهد شد.

وی ادامه داد: از همین رو تلاش شده به موازات برخورد با کسانی که بدون برخورداری از حقابه قانونی اقدام به برداشت غیرمجاز از منابع آب سطحی و زیرزمینی می کنند، حقابه کشاورزانی که از گذشته به کشاورزی اشتغال داشته اند، اعمال شود.

اشرفی زاده، کنترل برداشت آب از منابع آب سطحی و زیرزمینی را از دیگر موارد مهم در مدیریت منابع و مصارف حوزه های آبریز همچون ارومیه برشمرد و گفت: با وجود پایش های صورت گرفته توسط وزارت نیرو و سازمان حفاظت محیط زیست، همچنان شاهد برداشت های غیرمجاز آب از محل منابع آب های سطحی و زیرزمینی هستیم.

مدیرکل دفتر حفاظت و احیای تالاب های سازمان حفاظت محیط زیست در ادامه ضمن تاکید بر ضرورت برخورد قاطع با برداشت های غیر مجاز آب تصریح کرد: وزارت نیرو به عنوان متولی این موضوع می تواند متخلفان را به دستگاه قضایی معرفی کند.

ممنوعیت احداث سد جدید در حوضه ارومیه

اشرفی زاده، با اشاره به وجود و احداث سدهای متعدد بدون ارزیابی محیط زیستی در حوضه ارومیه در سال های گذشته گفت: جلوگیری از احداث سد جدید در این حوضه از نخستین مصوبه های ستاد احیا بود اما به دلیل نبود نگاه جامع مدیریتی و رویکرد سنتی به توسعه و ایجاد پروژه های عمرانی، همچنان شاهد درخواست هایی برای احداث سد در این حوضه هستیم.

اشرفی زاده تاکید کرد: سازمان حفاظت محیط زیست موضع رسمی و دلایل فنی خود برای مخالفت با هرگونه احداث سد جدید در این حوضه را به وزارت نیرو اعلام کرده است همچنین ضروری است با توجه به شرایط کنونی دریاچه، برای سدهای موجود نیز، ارزیابی اثرات تجمعی صورت گیرد.

وی اشاره ای هم به وضعیت مطلوب تالاب های اقماری دریاچه ارومیه داشت و اظهار کرد: با توجه به نقش تالاب های اقماری به عنوان پشتوانه اکولوژیک دریاچه ارومیه، حفاظت و احیای این تالاب ها در سازمان حفاظت محیط زیست با جدیت پیگیری می شود.

این مقام مسیول با یادآوری پشتیبانی سایت های اقماری از دریاچه به ویژه در شرایط کنونی که شاهد کاهش تنوع زیستی دریاچه هستیم، گفت: اقدام به لایروبی انهار ورودی تالاب های اقماری از جمله اقدام های صورت گرفته در این زمینه و آبگیری کامل تالاب درگه سنگی از جمله رامسر سایت های ایران پس از چند سال خشکسالی از دستاوردهای آن است.

وی اضافه کرد: در همین زمینه خوشبختانه تالاب گردقیط و میندازی نیز پس از سال ها با مشارکت جوامع محلی آبگیری شده است سایر تالاب ها از جمله کانی بارزان، سولدوز و قوپی بابا علی نیز وضعیت مطلوبی دارند؛ خوشبختانه این تالاب ها با مشارکت جوامع محلی و سمن های منطقه به خوبی پایش و اقدامات حفاظتی مناسبی صورت می گیرد.

تا احیای کامل دریاچه ارومیه، راه طولانی داریم

مدیرکل دفتر حفاظت و احیای تالاب های سازمان حفاظت محیط زیست با بیان اینکه برنامه ها و اقدام های مرتبط با دریاچه ارومیه به دو بخش سخت افزاری و نرم افزاری تقسیم می شود، تاکید کرد: راه بسیار طولانی تا احیا دریاچه ارومیه داریم و برای رسیدن به این هدف نیاز به کمک و مطالبه گری مردم و تعهد تمامی دستگاه ها به انجام دقیق و درست تکالیف مرتبط داریم.

اشرفی زاده تاکید کرد: بدون کمک کشاورزان واقعی و در نظر گرفتن معیشت آن ها و معیشت های جایگزین همچنین اصلاح الگوی کشت و در نظر گرفتن تغییر شرایط اقلیمی، احیای کامل دریاچه امکان پذیر نخواهد بود.

اشرفی زاده گفت: گرچه بارش های اواخر سال گذشته و بهار امسال مناسب بوده اما این بارش ها باید در مسیر جبران کمبودهای آبی گذشته باشد و نباید مصارف جدیدی برای آن ها تعریف کنیم و البته این موضوع باید به اصل کلی برای تمامی حوضه های آبخیز تبدیل شود چرا که هیچ یک از حوضه های آبریز کشور، ظرفیت و توانی برای تعریف مصرف جدید ندارد و از این رو تمامی برنامه ریزی ها باید معطوف به اجرای برنامه های بهینه سازی مصرف آب باشد.

233217