افرادی که نوروز 1403 را نمی بینند

آفتاب نیوز :

درگذشت چهره های ادبی در سال 1402، با کوچ احمد سمیعی (گیلانی)، مترجم و ویراستار در 103 سالگی آغاز شد. او در 11 بهمن 1299 در رشت به دنیا آمد و روز دوم فروردین ماه 1402 بر اثر کهولت سن از دنیا رفت.

سمیعی کار ترجمه را با برگرداندن رمان «دلدار و دلباخته» از ژرژ ساند شروع کرد و بعداً آثاری را از نویسندگان بزرگی مانند ژرژ پرک و گوستاو فلوبر به فارسی برگرداند.

«خیال پروری های تفرجگر انزواجو» از ژان ژاک روسو، «چیزها» از ژرژ پرک (ترجمه)، «ادبیات ساسانی»، «داتا گنج بخش» (زندگی نامه و تعالیم شیخ ابوالحسن علی بن عثمان هجویری) از شیخ عبدالرشید (ترجمه)، «چومسکی» از جان لاینز، «هزیمت یا شکست رسوای آمریکا» از ویلیام لوییس و مایکل له دین، «ساخت های نحوی» از نوآم چامسکی، «آیین نگارش»، «دیدرو» از پیتر فرانس، «سالامبو» نوشته گوستاو فلوبر، «شیوه نامه دانشنامه جهان اسلام»، «نگارش و ویرایش» و «تتبعات» از مونتنی از جمله آثار اوست.

چهره هایی که این بهار را نمی بینندبتول فیروزان، مترجم 11 فروردین در 35 سالگی از دنیا رفت. او از 20 اسفند 1401 در بیمارستان در بیهوشی به سر می برد. 

بتول فیروزان، فرزند مهدی فیروزان (مدیرعامل شهر کتاب) و حورا صدر و نوه امام موسی صدر، متولد سال 1367 بود. او دانش آموخته مطالعات روانکاوی نظری از دانشگاه UCL لندن بود.

«نقطه می خواست فرار کند» و «پسری که با برگ موز فوتبال راه انداخت» از جمله آثار منتشرشده اوست.

پرویز اذکایی پژوهشگر و مورخ، دیگر فرد درگذشته در ماه فرودین است؛ او که به «سپیتمان» مشهور است، سال 1318 خورشیدی در همدان زاده شد و 25 فروردین 1402 از دنیا رفت. بیش از 400 عنوان اثر از او چاپ شده، که عبارت از 40 کتاب و 70 رسالهٔ علمی، و گفتار هایی در دایرهالمعارف ها و نشریات معتبر است.

شهرت دکتر اذکایی بیشتر به خاطر نوشته هایی است که درباره همدان دارد. «همدان نامه» یا بیست گفتار درباره مادستان، «ماتیکان عین القضات همدانی»، «باباطاهرنامه»، «تاریخ معاصر همدان» و «فرهنگ مردم همدان» گوشه ای از کار هایی است که این مورخ به رشته تحریر درآورده است.

حسین دیلم کتولی، شاعر متولد 1333 در وشمگیر شهرستان علی آباد کتول بود که اول اردیبهشت از دنیا رفت. از این شاعر کتاب های شعری همچون «من پای این حرف ها را امضا نمی کنم»، «رستم های بی سر» و «برهنه در باد روانه» منتشر شده است.

عباسعلی براتی پور که به نام عباس براتی پور شهرت یافته سال 1322 در تهران متولد شد و اول اردیبهشت ماه در 80 سالگی درگذشت.

مجموعه شعر های این شاعر عبارتند از: «چشم بیمار»، «بر تربت خورشید»، «غم دلدار»، «زمزمه مستی»، «بهت نگاه»، «وعده دیدار»، «کتیبه شکیب»، «سینای سبز عشق»، «با شقایق ها برادر»، «عطش عشق»، «داغ تشنگی»، «سوار مشرقی»، «در ساحل علقمه»، «ماه در فرات»، «گزیده ادبیات معاصر 24»، «زیتون و زخم» و «دل و دریا».

بهرام مقدادی، مترجم متولد 29 بهمن 1318 در رشت بود که نهم اردیبهشت ماه از دنیا رفت.

بهرام مقدادی دانش آموخته رشته زبان و ادبیات فارسی بود که در سال 1345 موفق به دریافت دکتری رشته ادبیات انگلیسی از دانشگاه کلمبیا شد. او ترجمه کتاب هایی همچون «شرق بهشت»، «شناختی از کافکا»، «تحلیل و گزیده شعر سهراب سپهری»، «فرهنگ اصطلاحات نقد ادبی»، «هدایت و سپهری» و … را در کارنامه و سوابق علمی پژوهشی خود دارد.

عدنان غُریفی، نویسنده، شاعر و مترجم 12 خرداد 1323 در خرمشهر به دنیا آمد و 14 اردیبهشت در 79 سالگی در هلند درگذشت.

از عدنان غریفی آثار متعددی منتشر شده اند که از این میان می توان به «مادر نخل»، «شنل پوش در مه»، «مرغ عشق»، «چهار آپارتمان در تهرانپارس» و «سکه ها» اشاره کرد. همچنین دفتر های شعر «این سوی عطرِ قبیله»، «یکی از کمدی ها»، «برای خرمشهر امضاء جمع می کنم»، «برنامه حرکت: امروز، این جا»، «به موشک بستن فرشتگان»، «نخل مشتعل»، «فروغ»، «خطابه آدم» و «ایران کجا است؟» از او به جا مانده است.

غریفی «شعر های تبعید» عبدالوهاب البیاتی، رمان های «مردان در آفتاب» و «اّم سَعَد» غسّان کنفانی و رمان «نظارت دقیق قطارها» نوشته بهومیل هرابال را هم ترجمه و منتشر کرده است.

اصغر رستگار، مترجم سال 1328 در تهران به دنیا آمد و 27 اردیبهشت ماه در 74 سالگی درگذشت. رستگار عضو شورای دبیران فصلنامه زنده رود بود.

«در انتظار گودو»، «از عَدَن تا تبعید» تاریخِ حماسیِ قومِ «عهد عتیق»، نوشته دیوید رال، «عیسا» نوشته شارل گِن یُبر (محققِ بزرگِ فرانسوی)، پنج نمایشنامه از هنریک ایبسن، «گزارشگرِ رازهایِ نهفت» و «امپراتور و جلیلی» از آثار به جامانده از این مترجم است.

کتاب «جنایت و مکافات» با ترجمه او در دوره نوزدهم انتخاب کتاب سال به عنوان کتاب سال برگزیده شد.

باقر پرهام، مترجم و پژوهشگر فلسفه متولد 9 تیر 1314 بود که هفتم خرداد در 88 سالگی از دنیا رفت.

«درباره تقسیم کار اجتماعی»، «صور بنیانی حیات دینی» از امیل دورکیم، «هانری کوربن: آفاق تفکر معنوی در اسلام» نوشته داریوش شایگان، «مراحل اساسی سیر اندیشه در جامعه شناسی» از رمون آرون، «اقتدار» از ریچارد سنت، «مطالعاتی در آثار جامعه شناسان کلاسیک» از ریمون بودون، «مقدمه بر فلسفه تاریخ هگل» نوشته ژان ایپولیت، «تاریخ فلسفه در قرن بیستم» نوشته کریستیان دولاکامپانی، «استقرار شریعت در مذهب مسیح»، «پدیدارشناسی جان» و «پیشگفتار پدیدارشناسی جان» از گیورگ ویلهلم فریدریش هگل، «ماجرای اقامت پنهانی میگل لیتین در شیلی» نوشته گابریل گارسیا مارکز، «حقوق طبیعی و تاریخ» از لیو اشتراوس، «نظم گفتار» از میشل فوکو، «مبانی جامعه شناسی» نوشته هانری ماندراس و ژرژ گورویچ و «در شناخت اندیشۀ هگل» از روژه گارودی از جمله آثار اوست.

عبدالعلی قوام، مترجم، پژوهشگر و استاد علوم سیاسی، زاده 1324 در قزوین بود که نهم خرداد از دنیا رفت.

«دیالوگ میان روابط بین الملل و حقوق بین الملل در آغاز هزاره سوم: یک مطالعه بین رشته ای»، «مبانی دیپلماسی: چگونگی مطالعه روابط میان دولت ها»، «تحولات سیاسی و اجتماعی اروپای شرقی تا 1945»، «اهمیت و مسایل حوزه اقیانوس آرام» با همکاری مریم دفتری، «اصول سیاست خارجی و سیاست بین الملل»، «توسعه سیاسی و تحول اداری»، «نقد نظریه های نوسازی و توسعه سیاسی»، «سیاست های مقایسه ای»، «چالش های توسعه سیاسی»، «جهانی شدن و جهان سوم»، «روابط بین الملل: نظریه ها و رویکردها»، «از منازعه تا همبستگی: بررسی روابط بین المللی خاورمیانه از منظر مکتب انگلیسی» با همکاری احمد فاطمی نژاد، «اتحادیه اروپا: هویت، امنیت و سیاست» با همکاری داود کیانی، «دولت سازی، ملت سازی و نظریه روابط بین الملل» با همکاری افشین زرگر، «سیاست شناسی: مبانی علم سیاست»، «نظریه روابط بین الملل: پیشینه و چشم انداز» با همکاری احمد فاطمی نژاد و سعید شکوهی، «روند دولت سازی و ملت سازی در قفقاز جنوبی» با همکاری افشین زرگر و «دین و نظریه روابط بین الملل» از جمله کتاب های به جامانده از اوست. 

علی اصغر بهرامی (ع. ا. بهرامی)، زاده سال 1319 در شیراز بود که 24 خردادماه در 83 سالگی بر اثر ایست قلبی از دنیا رفت.

«افسونگران تایتان»، «سلاخ خانه شماره پنج»، «شب مادر»، «خشکسالی»، «در طلب زرتشت»، «اساطیر مشرق زمین»، «کابوس چهاربعدی»، «پایان راه»، «مردی بدون وطن»، «گالاپاگوس»، «قصه عشق»، «اساطیر خاورمیانه»، «امپراتوری خورشید»، «گهواره گربه»، «بی در کجا»، «ساحل پایانی»، «دنیای بلور»، «برج»، «همه چیز فرو می پاشد»، «رهنمود هایی برای نزول در دوزخ» و «منطقه مصیبت زده شهر» از آثار به جامانده از این مترجم است.

علی رفیعی علامرودشتی، محقق و مصحح در سال 1330 در علامرودشت فارس به دنیا آمد و پنجم تیرماه از دنیا رفت.

«فقیه فرزانه: زندگی نامه آیت الله سیدمرتضی فقیه مبرقع»، «مستدرک شهداء الفضیله»، «عشق و ایثار، درنگی در کارنامه زندگی استاد علامه محمدباقر محمودی»، «صیغ العقود لاکثار القنود»، «تذکره الشعراء مطربی سمرقندی»، «تاریخ و جغرافیا و رجال علمی و ادبی علامرودشت»، «کتاب گیلان»، «دایرهالمعارف اسلامیه اردن»، «درآمدی بر دایرهالمعارف کتابخانه های جهان»، «مستدرک دانشمندان آذربایجان»، «دانشمندان گمنام خوی و سلماس»، «دیوان شعر آیت الله سیداحمد فالی»، «تشیع»، «بر ستیغ نور»، «الهاشمیات»، «ریاض الجنه میرزا حسن زنوزی»، «آیین نامه ها و مقررات تحصیلات غیررسمی کشور»، «تاریخچه پیدایش مکتب خانه ها و مدارس کلاسیک در ایران»، «تاریخچه پیدایش مطبوعات فارسی»، «پیروزی قدس»، «سیر مطالعات موضوعی»، «شکست پیلداران»، «نظام سیاسی اسلام»، «تاریخ مندی سوسیالیسم و نقدی بر مارکسیسم»، «داستان حضرت موسی علیه السلام»، «قرض الحسنه» و «شهاب شریعت» از کتاب های منتشرشده اوست.

پانته آ اقبال زاده، مترجم متولد نوزدهم بهمن سال 1366 بود که ششم تیر از دنیا رفت.

ترجمه کتاب های «طولانی ترین شب» نوشته ماریون دین باور، «خانواده خوب و تمیز مثل ما»، «بچه تمساح»، «جانمی! باز هم کلوچه های میوه ای!»، «هواپیمای آنجلا» و «شاهزاده خانمی با پیراهن کاغذی» نوشته رابرت ام. مانش آثار به جامانده از پانته آ اقبال زاده است.

احمدرضا احمدی، شاعر و نویسنده متولد 30 شهریور 1319 در کرمان، که سال ها بود که از ناراحتی قلبی رنج می برد و بار ها در بیمارستان بستری شده بود، 20 تیرماه در 83سالگی از دنیا رفت.

این شاعر که در آغاز ورودش به دنیای شعر مورد حمایت فروغ فرخزاد قرار گرفت، آغازگر سبک موج نو در دهه 40 بود و در حوزه ادبیات کودک نیز فعالیت های چشمگیری داشت. احمدی در سال های اخیر به نقاشی نیز رو آورده بود.

از آثار او در حوزه شعر می توان به «دفتر های واپسین»، «دفتر های سالخوردگی»، «هزار اقاقیا در چشمان تو هیچ بود» و «روزی برای تو خواهم گفت» و از آثارش در حوزه کودک می توان به «دیگر در خانه پسرک هفت صندلی بود»، «دخترک ماهی تنهایی» و «مزرعه گل های آفتابگردان» اشاره کرد.

رجبعلی اعتمادی (ر. اعتمادی) زاده 30 بهمن 1312 در شهر لار استان فارس، نویسنده و روزنامه نگاری که به خاطر نوشتن رمان های عامه پسند و پرفروش عاشقانه شهرت دارد، 21 تیر درگذشت.

«دختر خوشگل دانشکده من»، «تویست داغم کن»، «گور پریا»، «برای که آواز بخوانم»، «خوب من»، «ساکن محله غم» (1343 توقیف شد)، «دیروز من دیروز تو»، «شاهین خبرنگار حوادث»، «شاهین در دام جاسوسان»، «شب ایرانی»، «کفش های غمگین عشق»، «شوک پاریسی»، «یک لحظه روی پل»، «باربی»، «چشم ها»، «آخرین ایستگاه شب»، «بازی عشق»، «جسور – زیبا، ولی شیطان»، «اتوبوس آبی»، «بازی عشق»، «خانه سبز عسل»، «شاهد در آسمان»، «چهل درجه زیر شب»، «روز های سخت بارانی»، «آبی عشق»، «هشت دقیقه تا برهوت»، «گل بانو»، «دختر شاه پریان»، «گل تی تی»، «عالیجناب عشق»، «هزار و یک شب عشق»، «نسل عاشقان»، «هفت آسمان عشق»، «رنگ سرخ عشق»، «گنجشک های غم» و «بازی عشق» از آثار منتشرشده او هستند.

شهرام آزادیان، استاد دانشگاه تهران، متولد سال 1352 بود که 22 تیرماه بر اثر ایست قلبی از دنیا رفت. او عضو هیات علمی گروه زبان و ادبیات فارسی دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه تهران بود و هر سه مقطع تحصیلی خود را در این دانشگاه گذرانده بود.

 او مقالات بسیاری در حوزه ادبیات و متون کهن نوشته بود. 

محمدکاظم فیروزمند خلخانی، نویسنده و مترجم متولد سال 1325 بود که 27 تیر در 77 سالگی از دنیا رفت.

مهم ترین ترجمه های او عبارتند از «شاخه زرین» (پژوهشی در جادو و دین) اثر جیمز جورج فریزر، «ای ران ب ی ن دو ان ق لاب از م ش روطه ت ا ان ق لاب اس لام ی» نوشته یرواند آبراهامیان، «بنیاد های اندیشه سیاسی مدرن» اثر کوینتین اسکینر، «بریتانیا و انقلاب مشروطه ایران» اثر منصور بنکداریان و اثر مشهور پاتریشیا کرون «پیامبران بومی ایران در سده های آغازین اسلام: شورش های دهقانی و دین زرتشتی محلی».

محمد شاه واصف باختری، در جوزا/خرداد 1321 در بلخ زاده شد و 30 تیر در 81 سالگی در آمریکا درگذشت.

«و آفتاب نمی میرد»، «از میعاد تا هرگز»، «از این آیینه بشکسته تاریخ»، «تا شهر پنج ضلعی آزادی»، «دیباچه ای در فرجام»، «در استوای فصل شکستن»، «مویه های اسفندیار گمشده»، «دروازه های بسته تقویم»، «سرود و سخن در ترازو»، «گزارش عقل سرخ»، «درنگ ها و پیرنگ ها»، «بازگشت به الفبا» و «اسطوره بزرگ شهادت» از آثار به جامانده از این شاعر و مترجم است.

شاپور جورکش، شاعر، مترجم و منتقد ادبی متولد 10 بهمن 1329 در شهرستان فسا در فارس بود که 6 مرداد 1402 در 73 سالگی درگذشت.

جورکش دو منظومه شعر با نام های «هوش سبز» و «نام دیگر دوزخ» به چاپ رسانده است. «زندگی، عشق و مرگ از دیدگاه صادق هدایت»، «بوطیقای شعر نو»، «دموکراسی و هنر»، «درآمدی تاریخی بر نظریه های ادبی از افلاطون تا بارت»، «پست مدرنیسم» و «خفیه نگاری خشونت در سرزمین آدم لتی ها» از دیگر آثار این شاعر، منتقد ادبی و مترجم هستند.

علی کریمی کلایه، شاعر و داستان نویس متولد سال 1358 بود که 11 مرداد در 44 سالگی درگذشت.

«گوسفند زنده موجود است»، «اعتصاب غذا چه خوشمزه بود»، «کنسرت خیس»، «یک شناسنامه دو قبر»، «نه طبقه زیرزمین» و «هر قدر نوار شادتر، غمگین تر» از آثار به جامانده از این شاعر و نویسنده است.

کورش صفوی، زبان شناس و مترجم زاده 6 تیر 1335 در تهران بود که 20 مرداد از دنیا رفت.

از آثار او می توان به این کتاب ها اشاره کرد: «درآمدی بر زبان شناسی»، «واژه نامهٔ زبان شناسی»، «نگاهی به پیشینهٔ زبان فارسی»، «هفت گفتار دربارهٔ ترجمه»، «از زبان شناسی به ادبیات»، «گفتار هایی در زبان شناسی»، «درآمدی بر معنی شناسی»، «منطق در زبان شناسی»، «از زبان شناسی به ادبیات»، «معنی شناسی کاربردی»، «فرهنگ توصیفی معنی شناسی»، «نگاهی به ادبیات از دیدگاه زبان شناسی»، «زبان های دنیا: چهار مقاله در زبان شناسی»، «آشنایی با نظام های نوشتاری»، «آشنایی با معنی شناسی»، «آشنایی با تاریخ زبان های ایران»، «آشنایی با تاریخ زبان شناسی»، «مبانی زبان شناسی. با همکاری احمد سمیعی، لطف الله یارمحمدی»، «استعاره از نگاهی دیگر»، «سرگردان در فلسفهٔ ادبیات» در حوزه تالیف و «سه رساله دربارهٔ حافظ»، «نگاهی تازه به معنی شناسی»، «تاریخ خط» ترجمه عباس مخبر و کورش صفوی، «روند های بنیادین در دانش زبان»، «دوره زبان شناسی عمومی»، «زبان و ذهن»، «فن دستور»، «زبان شناسی و ادبیات»، «محفل فیلسوفان خاموش»، «فردینان دو سوسور»، «زبان و اندیشه»، «دنیای سوفی»، «دیوان غربی شرقی»، «بوطیقای ساختگرا» و «درآمدی بر معنی شناسی زبان» در حوزه ترجمه.

عبدالکریم تمنا، شاعر افغانستانی زاده 1319 خورشیدی بود که 20 مردادماه در 83 سالگی درگذشت.

او مدت 14 سال مسیول کتابخانه عامه هرات بود. همچنین در مجلس لویه جرگه تشکیل قانون اساسی در زمان داود خان به عنوان وکیل از ولسوالی گلران هرات شرکت کرد. در اواخر حکومت داود خان مدتی را بنا به خواهش والی وقت هرات به عنوان ولسوال ولسوالی زنده جان (فوشنج) ایفای وظیفه کرد.

عبدالکریم تمنا از سال 1358 با اشغال افغانستان توسط اتحاد شوروی راهی ایران شد. او از سال 1340 اقدام به انتشار شعرهایش در نشریات افغانستان، ایران، اروپا و آمریکا کرد.

ابراهیم گلستان (ابراهیم تقوی شیرازی) متولد اورزو سال 1301 بود که 31 مرداد در آستانه 101 سالگی درگذشت.

گلستان فعالیت ادبی را با ترجمه داستان هایی از ارنست همینگوی و ویلیام فاکنر آغاز کرد. «آذر، ماه آخر پاییز»، «شکار سایه»، «جوی و دیوار و تشنه»، «اسرار گنج دره ی جنی»، «مد و مه» و «خروس» از آثار داستانی این نویسنده اند که به فیلم سازی هم اشتغال داشت.

شمس آقاجانی، شاعر و منتقد ادبی متولد سال 1347، از شاگردان کارگاه رضا براهنی در دهه 70 بود که 17 شهریورماه به دلیل عوارض کرونا از دنیا رفت.

«سخن رمز دهان»، «مخاطب اجباری»، «درس های ادبی»، «چرا آخرین درنا بازمی گردد»، «راوی دوم شخص» و «گزارش ناگزیری» از آثار این شاعر و منتقد ادبی است.

محمد محمدعلی، داستان نویس هفتم اردیبهشت 1327 در خیابان مولوی تهران به دنیا آمد و 24 شهریور امسال از دنیا رفت.

از آثار این نویسنده به این عنوان ها می توان اشاره کرد: مجموعه داستان های «بازنشستگی و داستان های دیگر» (1366)، «چشم دوم» (1373) و «دریغ از روبه رو» (1378) و رمان های «رعد و برق بی باران» (1370)، «نقش پنهان» (1370)، «باور های خیس یک مرده» (1376)، «برهنه در باد» (1379، برنده تندیس یلدا در سال 1380)، «قصه تهمینه» (1382)، «آدم و حوا» (1383)، «جمشید و جمک» (1383)، «مشی و مشیانه» و «جهان زندگان».

نیما حضرتی، مترجم متولد فروردین سال 1364 و مترجم آثاری از آگاتا کریستی و جوزف کنراد بود که 27 شهریور بر اثر ایست قلبی از دنیا رفت.

«حلقه کمدی در سه پرده»، «قصه های آشوب»، «آقای کویین مرموز»، «آواز قو»، «شبح مرگ بر فراز نیل»، «اما و جین آستین»، «با آیدا تا همیشه»، «من نمی خوام قورباغه باشم» و «هیزم های خیس» از جمله آثار این مترجم است.

محمدرضا راشدمحصل، نویسنده، پژوهشگر و استاد زبان فارسی متولد خردادماه سال 1315 بود که 19 اورزو در 87 سالگی از دنیا رفت.

 از جمله کتاب های او می توان به «پرتو هایی از قرآن و حدیث در ادب فارسی»، «گزیده حدیقه سنایی با شرح و توضیح»، «نشانه شناسی ادبی در کاربرد قرآن و حدیث»، «تاریخ فرهنگ و آموزش نوین در بیرجند»، «فارسی عمومی» (با همکاری دکتر بهنام فر و دکتر محمّدی)، «داستان گشتاسب در دو نگاه» (پیکره شناسی و دریافت های اجتماعی)، «نظارت بر تهیه و چاپ سه کتاب شاهنامه پژوهی و «خیّام شناخت و عطّارشناخت» (ویژه نامه های فردوسی، خیّام و عطّار) اشاره کرد.

میرشمس الدین ادیب سلطانی، پزشک، فیلسوف، زبان شناس، نقاش، ریاضی دان، نویسنده و مترجم متون مهم ادبی و فلسفی 21 اردیبهشت سال 1310 در محله قلمستان تهران به دنیا آمد و 20 اورزو امسال درگذشت.

از مهم ترین آثار ترجمه شده توسط میرشمس الدین ادیب سلطانی می توان به «سنجش خرد ناب» امانویل کانت، «منطق» ارسطو، «جستار های فلسفی» برتراند راسل، «سوگ نمایش هملت شاهپور دانمارک» اثر ویلیام شکسپیر و همچنین «رساله منطقی- فلسفی» ویتگنشتاین اشاره کرد

علیرضا شجاع پور، شاعر متولد 1321 بود که 26 مهرماه درگذشت.

سه مجموعه شعر «نیمه تمام» (1377)، «وطن یعنی همین جا یعنی ایران» (1381) و «هنوز نیمه تمام» (1399) در کنار تصحیح شاهنامه فردوسی (1380) و زال و رودابه (1381) از کتاب های علیرضا شجاع پور است.

محمد غلامرضایی، پژوهشگر و استاد دانشگاه به سال 1331 در خور و بیابانک به دنیا آمد و 29 اورزو بر اثر ایست قلبی از دنیا رفت.

 «سبک شناسی نثر های صوفیانه: از اوایل قرن پنجم تا اوایل قرن هشتم»، «سبک شناسی شعر پارسی از رودکی تا شاملو»، «تَشته فُر: آیین زندگی در دهه های پیشین خور و بیابانک»، «سی قصیده ناصرخسرو»، «روش تحقیق و شناخت مراجع ادبی»، «داستان های غنایی» و «ارج نامه محمد معین» از جمله آثار به جامانده از این استاد زبان فارسی است.

محمد کلباسی، یکی از موسسان جریان داستان نویسیِ جُنگ اصفهان به سال 1322 در اصفهان زاده شد و 9 بهمن از دنیا رفت.

مجموعه داستان «سرباز کوچک»، «صورت ببر»، «نوروز آقای اسدی» و «او» از آثار به جامانده از کلباسی است. همچنین ترجمه کتاب «ادبیات و سنت های کلاسیک» از دیگر آثار او به شمار می رود. 

شاه علی اکبر شهرستانی، استاد پیشین دانشگاه کابل، پژوهشگر حوزه ادبیات، تاریخ و فرهنگ، در سال 1308 خورشیدی در قریه باغ شهرستان/ ولسوالی میرامور، استان ولایت دایکندی متولد شد و چهاردهم آبان/عقرب 1402 خورشیدی، برابر با پنجم نوامبر 2023 میلادی در سن 94 سالگی در بیمارستانی در لندن از دنیا رفت. 

از آثار به جامانده از او می توان به «تاثیر ادب دری بر ادبیات فرانسه»، «هجو در ادبیات زبان دری»، «چگونه ترجمه باید کرد؟»، «تاریخ هزاره (دو جلد)»، «قاموس لهجه دری هزاره گی»، «یادداشت ها» (مجموعه مقالات) و «تاریخ مالیه دولت در چهل سال» اشاره کرد.

صمد موحد، نویسنده، پژوهشگر و مصحح، متولد سال 1315 بود که 28 آبان از دنیا رفت.

از جمله آثار و تصحیح های او می توان به «کوی طریقت»، «فصوص الحکم»، «نگاهی به سرچشمه حکمت اشراق و مفهوم های بنیادی آن»، «عارفی با دو چهره؛ سیری در احوال و آثار محمود شبستری»، «گلشن راز»، «گوهر مراد»، «کلید سعادت: گزیده اخلاق ناصری»، «مجموعه آثار شیخ محمود شبستری»، «تحفه العالم و ذیل التحفه» و «سیری در تصوف آذربایجان» اشاره کرد.

مهدی ثریا، جامعه شناس و مترجم متولد سال 1307 بود که 22 آذرماه از دنیا رفت.

«جوامع سنتی و تغییرات فنی»، «جمعیت از دیدگاه انسان شناسی»، «استاد پیر؛ پیروی از راه دل: لایوتزو»، «ذهنی که خود را بازیافت»، «تغذیه»، «شعوری دیگر (چشم باطن)»، «شخصیت در فرهنگ»، «در سراچه ترکیب»، «روش بحث و مذاکره»، «خرد و فرزانگی»، «تولد و مرگ معنی»، «فلسفه تایو (ترکیب علم و هنر و بلاغت برای نیل به معنویت)»، «انسان در جست وجوی خویشتن»، «راهنمای مناظره»، «روان شناسی وجودی» و «روان شناسی خودآگاهی» از جمله کتاب های او هستند.

علی نظمی تبریزی، شاعر و از دوستان شهریار یکم اورزو 1306 به دنیا آمد و 25 آذرماه درگذشت.

 از آثارش می توان به «هفت شهر»، «تصحیح و تدوین دیوان امینی سرابی»، «فریاد های عاشقانه (گزیده غزلیات)»، «دیوان اشعار نظمی تبریزی جلد اول»، «دویست سخنور «تذکره الشعرای منظوم و منثور»»، «گلشن معانی (شرح برخی ابیات مشکله فارسی)»، «گلبانگ (گزیده اشعار)»، «فروغ عمر (گزیده غزلیات)»، «دیوان اشعار نظمی تبریزی جلد دوم»، «نیایش و ستایش (گزیده اشعار به همراه ورقی از سروده های چاپ نشده)» و «سیمرغ غزل (ارج نامه استاد علی نظمی تبریزی)» اشاره کرد.

عبدالله صمدیان، شاعر، عکاس و ویراستار ادبی متولد 28 اردیبهشت 1325 در ارومیه بود که 28 آذر از دنیا رفت.

مجموعه شعر (شرایط عاشقانه)، مجموعه شعر (نت های آینده)، فکر ها (حس اندیشی)، مجموعه شعر (با تو … با او)، مجموعه شعر (به ترتیب تاریخ و… فکرها) و خط های ارغوانی (مجموعه شعر، پرش های پریشان) از مجموعه های به جامانده از اوست.

امیربانو کریمی، فرزند کریم امیری فیروزکوهی، شاعر بنام، 9 دی ماه 1310 در تهران زاده شد و دهم دی ماه 1402 در 92 سالگی از دنیا رفت. او در زمینه سبک هندی و صایب شناسی متبحر بود.

همسر او مظاهر مصفا، شاعر و استاد دانشگاه تهران بود که 8 آبان 1398 درگذشت. پسرش علی مصفا نیز بازیگر و فیلمساز است. 

«تصحیح انتقادی قسم دوم و سوم جوامع الحکایات و لوامع الروایات» (4 جلد)، جمع آوری و حاشیه نویسی و تعلیق دیوان امیری فیروزکوهی در 2 چاپ، «طرح دو بیت و دویست و یک غزل از دیوان صایب تبریزی»، «تصحیح دیوان حکیم فیاض لاهیجی» و «منتخب حدیقه الحقیقه حکیم سنایی» از جمله آثار به جامانده از امیربانو کریمی است.

شهلا لاهیجی، نویسنده، مترجم و ناشر اردیبهشت 1321 در تهران به دنیا آمد و 18 دی در 81 سالگی از دنیا رفت.

از شهلا لاهیجی کتاب دوجلدی «پژوهشی در هویت تاریخی زنان ایران» با همکاری مهرانگیز کار منتشر شده است. «تصویر زن در آثار بهرام بیضایی» و ترجمه «زن در جست وجوی رهایی» (فراز و فرود جنبش زنان در سوسیال دموکراسی آلمان) از دیگر آثار اوست. او همچنین مدیر انتشارات روشنگران و مطالعات زنان بود.

فرید جواهرکلام، مترجم متولد 1304 بود که 22 دی ماه در 98 سالگی از دنیا رفت.

 «مفهوم ساده روانکاوی» اثر زیگموند فروید، «سفر های مارکوپولو»، «ظهور و سقوط اتحاد شوروی»، «تمدن مایا»، «آمریکای باستان»، «امپراتوری اینکا»، «تاریخ مردمان عرب»، «عصر اکتشافات»، «تاریخ سیاسی هخامنشی»، «هانیبال»، «لژیونر»، «جنگ های پونیک»، «پیکار بزرگ»، «سامورایی»، «ایران پرتلاطم»، «کنفوسیوس: فیلسوف و معلم چینی»، «رسالت زیگموند فروید»، «مبانی روانکاوی»، «روانشناسی سرطان»، «روانشناسی کسب آرامش»، «مقدمات روانکاوی»، «فرهنگ تعبیر خواب»، «در نکوهش جنگ و داستان های دیگر: بازتابی از فساد جامعه آمریکایی»، «دکتر جکیل و مستر هاید»، «ماشین زمان»، «فرهنگ ضرب المثل ها (موضوعی): فارسی – انگلیسی»، «جنایت در مجتمع مسکونی» و «تاریخ فلسفهٔ چین» از آثار ترجمه ای اوست.

اکبر خلیلی، داستان نویس و روزنامه نگار متولد سال 1325 در تهران بود و 25 دی ماه امسال درگذشت.

از بین آثار اکبر خلیلی رمان «ترکه های درخت آلبالو» جایزه هایی را از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و در حوزه دفاع مقدس دریافت کرده است.

«گام به گام با انقلاب» (پیدایش انقلاب اسلامی)، «گام به گام با انقلاب» (انقلاب 2)، «نون تافتون»، «چرا یکی شاهزاده می شود؟»، «کتاب سفر به سرزمین سدر و زیتون»، «خروس تاج دار است» و «کعبه هفتاد» از دیگر آثار این نویسنده است.

کریم مجتهدی، استاد پیشکسوت فلسفه متولد سال 1309 در تبریز بود که 25 دی در 93 سالگی از دنیا رفت.

«فلسفه نقادی کانت»، «فلسفه در قرون وسطی»، «فلسفه تاریخ»، «دکارت و فلسفه او»، «پدیدارشناسی روح بر حسب نظر هگل»، «دونس اسکوتوس و کانت به روایت هیدگر»، «سیدجمال الدین اسدآبادی و تفکر جدید»، «فلسفه و تجدد»، «نگاهی به فلسفه های جدید و معاصر در جهان غرب» (مجموعه مقالات)، «درباره هگل و فلسفه او» (مجموعه مقالات)، «فلسفه و فرهنگ»، «داستایفسکی: آثار و افکار»، «افکار کانت»، «آشنایی ایرانیان با فلسفه های جدید غرب»، «مقدمه بر المشاعر صدرالمتالهین شیرازی، ملاصدرا» (ترجمه)، «فلسفه و غرب» (مجموعه مقالات)، «فلسفه در آلمان»، «چند بحث کوتاه فلسفی»، «مدارس و دانشگاه های اسلامی و غربی در قرون وسطی»، «افکار هگل»، «لایب نیتس و مفسران فلسفه او»، «فلسفه در دوره تجدید حیات فرهنگی غرب»، «سهروردی و افکار او» (تاملی در منابع فلسفه اشراق)، «افلاطونیان متاخر» (از ادریوس تا ویکتور کوزن)، «منطق از نظرگاه هگل» و «فیلسوف دانشجو است» از جمله آثار منتشرشده این متفکر ایرانی هستند.

او در اولین همایش چهره های ماندگار در سال 1380 به عنوان چهره ماندگار فلسفه برگزیده شده بود.

محمدناصر رهیاب، استاد دانشگاه هرات در سال 1333 در غوریان هرات زاده شد و هشتم بهمن در 69 سالگی درگذشت.

کتاب های «سبک شناسی»، «سپیده دم داستان نویسی»، «گره به باد مزن»، «نقد ادبی»، «شعر هنر زبانی زیبا» و «سامانگرایی در نوشتار دانشگاهی» از جمله آثار محمدناصر رهیاب است.